Büyük Taarruz öncesi yapılan hazırlıkların tam bir gizlilik içinde sürdürülmesi için Mustafa Kemal Paşa’nın büyük gayret sarf ettiğini, bu nedenle tüm komutanların katılımıyla taarruz kararının alınacağı Akşehir’deki toplantıyı bir futbol maçıyla gizlediği biliniyor.
Toplantıda hangi kararların alındığı ve planın ayrıntıları, başta Nutuk olmak üzere Milli Mücadele ile ilgili kitapların çoğunda yer alıyor. Bu yazımızda; futbol takımları ve yapılan maçlarla ilgili derlediğim bilgileri işleyeceğiz.
28 Temmuz 1922 günü Akşehir’de futbol sahası hazırlanmış, çadırlar kurulmuş, komutanlar, askerler ve Akşehir halkı maçın başlamasını sabırsızlıkla bekliyorlar. Maç esnasında havada tayyareler sporcuları ve izleyicileri selamlıyor, çadırdan müzik yayını yapılıyor. Coşku, heyecan had safhada.
IV. Kolordu, VI. Kolordu ve Batı Cephesi Karargahı futbol takımları üçlü bir turnuva yapacaklar. Kur’a çekilmiş olmalı ki Batı Cephesi Karargahı tek maç yapıyor. “Çolak Kemal” Kemalettin Sami (Gökçen) Paşa’nın (1884-1934) IV. Kolordu takımı ile Kazım (İnanç) Paşa’nın VI. Kolordu takımı arasında yapılan ilk maçı IV. Kolordu takımı 2-1 kazanıyor.
Aynı takımlar bir maç daha yapıyor ve o maç 0-0 berabere bitiyor. IV. Kolordu takımında Kadri, Kami, Fahri, VI. Kolordu takımında ise İzzet, Adnan, Cevat, Refik ve Hüsnü başarılı futbol oynarlar.
IV. Kolordu, Batı Cephesi Karargahı takımının rakibi oluyor. IV. Kolordu ile Batı Cephesi Karargahı maçı saat 18:00’de başlıyor. Bu maçı Fevzi, İsmet, Yakup Şevki, Nureddin, Fahrettin, Kemalettin Sami Paşalar ve pek çok büyük rütbeli subayın yanı sıra Mustafa Kemal (Atatürk) de izliyor. Maçın hakemi, atlayıcı İzzet Bey’dir.
İlk dakikadan itibaren IV. Kolordu takımı üstün bir oyun ortaya koyup, Batı Cephesi Karargahı kalesini ablukaya almasına rağmen, Batı cephesi Karargahı takımında, Anadolu Kulübü’nden Ferid, Tayyareci Zeki, Hüsnü, Vehbi ve kalecinin iyi savunma yapmasıyla maç 0-0 berabere bitiyor.
Her üç takımda oynayan oyunculardan (şimdilik) sadece Tayyareci Zeki’nin kimliğine ulaşabildim. Tayyareci Zeki’nin tam adı İsmail Zeki. İsmail Zeki Bey 1898’de Bayburt’ta doğmuştur. Fenerbahçe’de futbol oynamış. 1915 yılında girdiği 1. Dünya Savaşı’ndan 1917’de başarıyla mezun olmuş ve Gökyüzü Süvarilerine katılmış. Bir an olsun Yüzbaşı Fazıl Bey’in ekibinden ayrılmamış, Kurtuluş Savaşı’nın bütün aşamalarında gökyüzündeki yerini almış. Özellikle Alanyurt’ta (Maruf) bulunan Batı Cephesi Tayyare Bölüğü’ndeki görevi sırasında Yunan Hava Kuvvetleri ile girişilen hava savaşlarında ve keşif uçuşlarındaki yararlıkları dillere destandır.
İsmail Zeki Bey; İzmir’in kurtuluşundan sonra kentten ayrılmamış, Seydiköy Uçak Okulu’nda gökyüzüne yeni süvariler yetiştirmek için öğretmen olarak kalmış. 9 Eylül 1923 tarihinde, İzmir’in kurtuluşunun birinci yıldönümünde bir kişilik “Sadık” isminde Newport harp tayyaresi gösteri uçuşu yaparken Tepecik semtinde Kemer İstasyonu yakınlarında bulunan Agios Ioannis Sten Alygaria Kilisesi’ne çarparak parçalanır ve kendisi de orada şehit olur.
Yararlanılan Kaynaklar: Akşam Gazetesi 20 Ağustos 1922, Spor Alemi 31 Ağustos 1922
