Artık Denetim Kapıdan Değil, Ekrandan Geliyor Son yıllarda Maliye Bakanlığı’nın getirdiği yeni sistemlerle birlikte işletmelerin hayatında sessiz ama köklü bir değişim başladı. Adı kulağa garip gelen bu sistem – KURGAN (Kuruluş Gözetimli Analiz Sistemi) – aslında bugüne kadar görülmemiş bir dijital gözetim aracı.

Eskiden bir işletmeye denetim gelmesi neredeyse imkânsızdı; çünkü oran %2 bile değildi denirdi. Ama artık durum değişti. KURGAN, işletmenin bankasını, e-faturasını, e-irsaliyesini, hatta pazar yeri ve POS hareketlerini anlık olarak izliyor. Yani denetçi gelmese bile sistem sizi izliyor.

Akşehir ve Çevresindeki İşletmeler İçin Ne Anlama Geliyor?

Bizim bölgemizde — Akşehir, Tuzlukçu, Yunak, Çeltik, Ilgın ve Kadınhanı — çoğu işletme aile düzeninde çalışır. Defterler düzenlidir ama dijital sistemler hâlâ tam yerleşmemiştir. Birçok esnaf “Biz yıllardır böyle yapıyoruz, bir şey olmaz” diye düşünür. Ama bu sistem, yıllardır süregelen küçük eksikleri bile veri çakışması olarak görür. Yani eski alışkanlıklar, yeni sistemde risk sinyali verir.

KURGAN Ne Arıyor?

KURGAN sistemi, sahte belge ya da uygunsuz işlem peşinde koşmaz; sadece mantıksız verileri tespit eder. Mesela:
- Bankaya giren para ile kesilen fatura tutmuyor,
- Mal çıkışı olmuş ama e-irsaliye yok,
- Aynı gün iki farklı belge numarası kullanılmış,
- POS cihazı başka firmanın adına kayıtlı…
Bunların her biri, “Bu işlem riskli olabilir” uyarısıdır. Ve bu uyarılar, Vergi Denetim Kurulu’nun (VDK) radarına otomatik düşer.

Ne Yapmalı?

Akşehir’in köklü işletmeleri ve çevre ilçelerdeki üretici KOBİ’ler için yol haritası belli:

1️⃣ Belgede Dijital Dönüşüm
E-fatura, e-irsaliye ve e-arşiv artık lüks değil, zorunluluk. Özellikle 3 milyon TL ve üzeri ciro yapan işletmelerin sisteme geçmesi gerekiyor. Mal çıkmadan irsaliye, para girmeden fatura olmaz.

2️⃣ Banka Hareketleri ile Muhasebe Aynı Konuşmalı
Her banka giriş-çıkışı muhasebe kaydıyla eşleşmeli. “Açıklamasız havale” ya da “elden aldım” dönemi bitti. KURGAN bu hareketleri hemen fark eder.

3️⃣ POS ve Pazar Yeri Gelirleri Takipte Olmalı
Artık pazar yeri gelirleri de Maliye’nin ekranında. Faturasız tahsilatlar riskli işlem olarak görünür. POS cihazları, işletme adına kayıtlı değilse bu da risk demektir.

4️⃣ Tedarikçini Tanı
Yeni sistemde sadece sahte belgeyi düzenleyen değil, kullanan da sorumlu. Mal aldığın firmayı internet vergi dairesinden kontrol etmek, en ucuz sigorta poliçesidir.

5️⃣ Enflasyon Düzeltmesi ve Yeni Vergi Sistemi
2025’te yürürlüğe giren enflasyon düzeltmesi ve taban vergi uygulaması, “zararda olsan bile vergi ödeme” durumunu doğurabiliyor. Her çeyrekte mini analiz yapıp, “Nakit akışım buna dayanır mı?” sorusu sorulmalı.

Yerel Gerçek: Akşehir ve Çevresi Ne Yapabilir?

Akşehir’de ayakkabı, gıda ve tarım makineleri üreten işletmeler; Tuzlukçu ve Yunak’ta un, yem, inşaat malzemesi satan firmalar; Ilgın ve Kadınhanı’nda hizmet sektörü, nakliye, tarım kooperatifleri… Bu işletmelerin ortak noktası şu: Hepsi fiilen üretken ama dijital kayıtlarda eksik. Bu durum, geçmişte sorun yaratmazdı. Ama artık “görülmeyen işlem” kalmadı. Maliye’nin sisteminde her lira, her belge, her sevk bir iz bırakıyor.

Nasreddin Hoca Gözüyle

Nasreddin Hoca “Ye kürküm ye” demiş ya… Şimdi de sistem diyor ki: “Gönder e-faturanı, sonra konuşalım.” Artık kim ne kadar dürüst çalışıyorsa, sistem onu aynen yansıtıyor. Yani maya artık gölde değil, bulutta tutuyor dostlar. Görünmeyen değil, iz bırakan kazanç dönemindeyiz.

Sonuç: Uyum Cezadan Ucuzdur

Bu yeni sistemler, cezalandırmak için değil, düzene çağırmak için kuruldu. Ama düzeni kurmayanlar için ceza kaçınılmaz hale geliyor. Bugün biraz zaman ve eğitim harcamak, yarın büyük sıkıntıların önüne geçer. Akşehir ve çevresindeki her işletme için yol belli: Doğru kayıt, doğru belge, doğru zaman.

Unutmayalım: Denetim artık masa başında değil, veri ekranında yapılıyor. Hazır olan kazanır. Ve en önemlisi: Görülmeyen işlem, görünmeyen kazanç bırakır.