Halk olarak sıkça rastladığımız hukuki konulardan biri olan muris muvazaası hakkında temel bilgilerden bahsedelim.
Mirastan Mal Kaçırma Nedir?
Miras bırakanın diğer mirasçıların miras hakkından yoksun bırakmak amacıyla mirasçılardan birine veya üçüncü bir kişiye yaptığı karşılıksız kazandırmaları satış veya ölünceye kadar bakma sözleşmesi gibi göstermesidir. Toplumda en yaygın örneklerinden biri miras bırakanın mallarının kızlarına kalmaması için sağken erkek çocuklarına devretmesi olabilir ya da başka bir yaygın örnek de evin en küçük erkek çocuğunun anne babasına baktığından bahsedip bütün malları üzerine devralması veya ilk eşten olan çocukların ikinci eşten olan çocuklara mal kalmaması için malları devralması olabilir. Peki bu ve benzeri durumlarda ne yapılabilir aşağıda açıklayacağız.
Muris Muvazaasından Hangi Şartlarda Bahsedilebilir?
- Göstermelik İşlem: Resmi şekilde yapılan satış veya ölünceye kadar bakma sözleşmesi göstermelik işlemdir. Çünkü karşı taraf devraldığı bedelin gerçek bedelini ödemez. Miras bırakan mirasçılarını aldatarak miras haklarından yoksun bırakma amacı vardır.
- Muvazaa Sözleşmesi: Göstermelik işlemin yanında gizli bir muvazaa sözleşmesi de vardır. Bu sözleşmede göstermelik işlemin hüküm ve sonuç doğurmayacağını belirtirler. Muvazaa sözleşmesinin yazılı olması zorunlu değildir ve göstermelik işlemden önce yapılabileceği gibi aynı zamanda yapılabilir.
- Mirasçıları Aldatma Amacı: Miras bırakanın mirasçılarını miras hakkından mahrum bırakmak için mal kaçırma amacı olmalıdır. Görünüşteki yapılan işlem tarafların gerçek iradelerinden farklıdır.
- Gizli İşlem: Miras bırakan ve karşı taraf gerçek iradelerini kendilerinden mal kaçırılan diğer mirasçılarından gizli tuttukları bağış sözleşmesine gizli işlem denir.
Mirastan Mal Kaçırma Nasıl İspat Edilebilir?
- Taraflar arasında yapılan yazılı veya sözlü yazışmalar.
- Tarafların davranışları; mesela miras bırakan bağışladığı malı kullanmaya devam ediyorsa niyetinin bağışlamak olmadığını gösterir diyebiliriz.
- Tanık ifadeleri, yazışmalar, banka hesapları, malın gerçekte bağışlanmış olmasına rağmen tapuda veya noterde düşük değerden devredilmiş gösterilmesi ve başkaca mali belgeler delil olabilir.
Hangi Durumlar Mirastan Mal Kaçırma Olabilir?
- Tapulu taşınmaz mirasçılardan birine satış olarak gösterilebilir.
- Miras bırakan kendi adına kayıtlı olan taşınmaz malını birine devreder ve bu kişi de belli süre sonra düşük bedelle taşınmazı diğer mirasçı veya üçüncü kişiye satar.
- Miras bırakan, tapulu taşınmazını bağışlamış olmasına rağmen göstermelik olarak ölünceye kadar bakım sözleşmesi yapar.
- Miras bırakan tapulu taşınmazını bağışlama olarak göstermesi durumu da tarafların gerçek iradesine uymadığından geçersizdir.
Mirastan Mal Kaçırma Davasını Kimler Açabilir?
Saklı pay sahibi olsun veya olmasın tüm mirasçılar bu davayı açabilir. Ancak, mirası reddeden, miras hakkından feragat eden ve mirastan çıkarılan kişiler bu davayı açamazlar.
Mirastan Mal Kaçırma Davasında İspat Yükü Kime Aittir?
Muvazaanın varlığını iddia eden davacı taraf miras bırakanın gerçek amacının mirastan yoksun bırakmak olduğunu duraksamaya yer vermeyecek kuvvetli delillerle ispatlamalıdır.
Dava Zamanaşımı ve Hak Düşürücü Süre
Bu dava herhangi bir zamanaşımı veya hak düşürücü süreye tabi değildir. Miras bırakanın ölümünden sonra her zaman açılabilir.
Görevli ve Yetkili Mahkeme
Dava konusu taşınmazın bulunduğu yerdeki Asliye Hukuk Mahkemesidir.
Bu yazımızda toplumda sıkça karşılaşılan mirastan mal kaçırmadan bahsetmiş olup bir sonraki yazımızda görüşmek üzere sağlıklı günler dilerim.
