Kabızlığın (konstipasyon) toplumda oldukça sık görülen bir sindirim problemi olduğunu belirten Uzman Diyetisyen Onat; açıklamasında, önemli başlıklar altında şu bilgilere yer verdi:

“Yaşamın getirdiği stres, hareketsizlik ve kötü ve yetersiz beslenme gibi faktörler kabızlık oranında artışa yol açmaktadır. Neredeyse herkes hayatının bir noktasında kabızlık ile karşılaşmıştır.

Kabızlık (konstipasyon) kendisi bir hastalık değil, altta yatan başka bir durum ya da hastalığın sonucu ortaya çıkan bir şikayettir. Çoğu kişi tarafından fazla dillendirilmese de kabızlık, hayat kalitesini etkileyen önemli bir halk sağlığı sorunudur. Tıbbi adı konstipasyon olan kabızlık, bağırsak hareketlerinde yavaşlama sonucu ortaya çıkan, dışkının sertleşmesi durumudur. Dışkıdaki bu sertlik nedeniyle dışkılama güçleşmiştir. Besinlerin sindirim sisteminde normalden daha yavaş hareket etmesi, bağırsaklardan daha fazla sıvının emilmesine neden olur. Sonuç olarak, dışkı kuru ve sert bir hale gelir.

Kabızlığın Nedenleri

Kalın bağırsak olarak da bilinen kolonun vücuttaki temel görevi, sindirim sisteminde ilerlemekte olan besin artıklarından suyun emilimini ve dışkı oluşumunu sağlamaktır. Kolon kasları, sindirim artığı maddeleri peristaltizm olarak isimlendirilen hareketler ile sindirim kanalının en son kısmı olan rektuma ilerletir. Dışkı kolonda uzun süre kalırsa sertleşir ve ilerlemesi zorlaşır.

Kabızlığın nedeni çoğu zaman tam olarak tespit edilemez. Kabızlığa yol açan en sık sebepler arasında yeterli sıvı alımının olmaması, lifli gıdalar açısından fakir diyet ve hareketsiz yaşam sayılabilir. Diğer bazı kabızlık nedenleri ise şöyle sıralanabilir:

*Bağırsak hareketlerinde yavaşlamaya neden olan çeşitli metabolik ve sindirim sistemi hastalıkları,

*Crohn ve divertikülit gibi iltihapla seyreden bağırsak hastalıkları,

*Bağırsaklarda tıkanıklığa yol açan polipler ya da kitlesel oluşumlar,

*Hormonal denge değişiklikleri,

*Çeşitli ilaçlar (Lityum, antipsikotikler, bazı antidepresanlar, bazı epilepsi ilaçları, demir ilacı).

Kabızlık için Beslenme Önerileri

Tedavide başarılı olunabilmesi için öncelikle kabızlık yapan yiyecekler öğrenilmeli ve bunlardan uzak durulmalıdır. Kabızlığa iyi gelen armut, kayısı, erik gibi meyvelerin tüketimini artırmak önemlidir. Beyaz ekmek yerine tam tahıllı ekmekler tüketilmeli, bol bol su içilmelidir.

Kuru Erik

Kuru eriğin içerisinde yer alan sorbitol, şeker alkolü yapısında bir maddedir. Emilimi gerçekleşmeyen bu madde bazı insanlarda laksatif (bağırsak hareketlerini hızlandırıcı) etki göstererek sindirim kanalında sıvı sekresyonunun artışına katkıda bulunabilir.

Elma

Elma içerisinde yer alan lif maddesi, pektin formunda bulunur. Pektin, bağırsaklarda yer alan bakteriler tarafından fermente edilir ve kısa zincirli yağ asitlerine dönüştürülür. Kısa zincirli yağ asitleri bağırsak lümenine su geçişini sağlayarak dışkının yumuşamasına ve sindirim kanalından geçiş zamanının kısalmasına katkı sağlayabilir.

Armut

Lif içeriği yüksek bir diğer meyve olan armut lifle sağladığı faydalar dışında fruktoz ve sorbitol oranı açısından da diğer meyvelere göre yüksek değerlere sahiptir. Meyve şekeri olarak da bilinen fruktoz, bazı insanlarda düşük miktarda emilir ve sindirim kanalında bulunduğu yerde su çekerek dışkının kıvamının düzenlenmesine katkıda bulunabilir.

Kivi

Kivi meyvesinin bu etkileri sadece içeriğinde bulunan liflere bağlı değildir. Kivinin sindirim sistemindeki olumlu katkılarında, içerdiği astinidain adlı bir enzimin de rol aldığı düşünülmektedir.

İncir

75 gram incir meyvesi tüketimi ile birlikte günlük lif gereksiniminin yaklaşık 3’te 1’inin karşılanması mümkün olabilir. İncir meyvesinde bulunan fikain adlı enzim kivinin yapısında yer alan enzim ile benzer özellik gösterir.

Turunçgiller

Mandalina, portakal ve greyfurt gibi meyveler lif içeriğinden zengin meyveler arasındadır. Çözünebilen bir lif olan pektin içeren bu meyveler, dışkının sindirim kanalından geçiş zamanı üzerinde katkı sağlayarak kabızlık şikayetinin kontrol altına alınmasına katkı sağlayabilirler. Bu meyvelerin içerisinde yer alan lif ve c vitamininden tam olarak faydalanmak adına tazeyken tüketilmeleri önerilir.

Ispanak ve Diğer Yeşil Yapraklı Sebzeler

Yeşil yapraklı sebzeler lif içerikleri dışında çeşitli mineral ve vitaminlerden zengin olmaları nedeniyle de sağlıklı beslenme programlarında yer alan gıdalar arasındadır. Ispanak, Brüksel lahanası ve brokoli gibi sebzelerin içerisinde yer alan vitaminlere C vitamini, K vitamini ve folat örnek olarak verilebilir. Yeşil yapraklı sebzeler dışkının kıvamının yumuşamasına ve sindirim kanalından geçişinin kolaylaşmasına katkı sağlayabilir.

Enginar

Enginar, prebiyotik etki göstererek bağırsak sağlığının korunmasına fayda sağlayabilen bir sebzedir. Prebiyotik kavramı içeriğindeki maddeler ile bağırsaklardaki yararlı bakterilere olumlu etki gösterebilen besinleri tanımlamak için kullanılır. Enginar sebzesinin içeriğinde yer alan inülin maddesi sindirim kanalı boyunca bulunan yararlı bakterilerin beslenmesini sağlayarak sindirim sistemi sağlığına olumlu katkıda bulunabilir.

Baklagiller

Fasulye, bezelye ve mercimek gibi baklagiller hem ekonomik açıdan uygun hem de lif açısından zengin gıdalar arasında yer alır. 1 bardak fasulye günlük alınması gereken lif miktarının yaklaşık olarak yüzde 80’ini karşılayabilir.

Kabızlık, bahsettiğimiz gibi birçok nedenlerden dolayı başlayıp gün içinde yaşam kalitesini düşüren rahatsızlıklardan biridir. Çok fazla kişinin etkilendiği ağrılı ve sancılı bir süreç olan kabızlık çok önemli bir sorundur. Hem bağırsak sağlığı hem de kilo kaybetmek içinde dikkat etmemiz gereken bir sorundur. Bu nedenle sıklıkla kabızlık yaşıyorsanız, bir doktora ve beslenme uzmanına danışmanız önemlidir.”