Bu yazımızda il merkezleri dışında kalan ilçelerdeki küçük ve orta ölçekli işletmelerin, yani KOBİ’lerin pandemi dönemindeki durumuna göz atıyoruz.
Pandemi süreci, büyük şehirlerdeki işletmeleri ciddi şekilde sarsarken, ilçelerdeki bazı KOBİ’ler daha dirençli çıktı. Bunun birkaç önemli sebebi var:
- İlçelerdeki KOBİ’lerin çoğu gıda, tarım ve temel ihtiyaç alanında faaliyet gösteriyor. Bu sektörler pandemide daha az etkilendi.
- Yerel üreticiler, kooperatifleşme ile dayanışma göstererek ayakta kalmayı başardı.
- Dijitalleşen işletmeler (örneğin e-ticaret yapanlar), pandemi sonrası daha fazla büyüme imkânı buldu.
Ancak her işletme için tablo olumlu değildi:
- Turizm ve hizmet sektöründe olan KOBİ’ler ciddi darbe aldı.
- Dijitalleşmeye ayak uyduramayan firmalar geri planda kaldı.
- Finansmana ulaşma zorluğu, birçok işletmenin büyümesini engelledi.
Bir örnek saha araştırmasında 40 KOBİ ile yapılan görüşmelere göre:
- E-ticaret kullanan işletmelerin oranı %8’den %26’ya çıktı.
- Devlet desteği alanların oranı %30’dan %64’e yükseldi.
- Ortalama ciro %17 düşerken, istihdamda ciddi bir azalma olmadı.
Kısacası, doğru adımlar atan KOBİ’ler krizden fırsat yaratmayı başardı.
