Her yaz döneminde yerel gazetelerde festivallerin renkli görüntüleri yer alır. Ancak perde arkasında kalan bir gerçek var: Festivaller her zaman ekonomik hareketlilik yaratmayabilir. Özellikle Akşehir’de yeni tamamlanan Nasreddin Hoca Festivali sonrası bazı esnaflar beklenen canlanmanın yaşanmadığını belirtiyor. Bu yazıda hem genel çerçevede festivallerin bölgesel kalkınmaya etkisini hem de Akşehir örneğini eleştirel bir gözle ele alacağız.
1. Yerel Büyümenin Dayandığı Temeller
Bir kentin gelişmesi sadece eğlence ile değil; üretim, satış ve uzun vadeli planlama ile mümkündür. Festivallerin başarılı olabilmesi için şu başlıklara dikkat edilmesi gerekir:
- Gerçekçi ekonomik hedefler (yerli turist değil, dış pazarlar düşünülmeli)
- Yerel esnafın doğrudan kazanç sağlayacağı modeller (ürün satış noktaları, sokak ekonomisi)
- Kalıcı tanıtım çalışmaları (sosyal medya, yayın, belgesel vb.)
- Festivalin yöresel üretimle entegrasyonu
2. Dünyadaki Festivallerde Başarı Nasıl Sağlanıyor?
Aşağıdaki grafikte görüldüğü gibi, dünyadaki bazı festivaller milyar dolarlık ekonomik katkılar sağlar. Ancak bu katkılar, sadece festival günleriyle sınırlı kalmaz. Aylar öncesinden yapılan tanıtım kampanyaları, girişimcilere sunulan alanlar, sokak ekonomisi ve dış turisti merkeze alan planlamalar sayesinde bu başarılar elde edilir.
3. Türkiye’de Festivaller: Eğlence Var, Ekonomi Zayıf
Türkiye’deki birçok festival gibi Akşehir’deki Nasreddin Hoca Festivali de daha çok kültürel ve eğlencelik yönüyle ön plana çıkmakta. Ancak yerel esnafın yorumlarına kulak verirsek; tanıtım eksikliği, festivalin belli alanlarda sınırlı kalması, dışarıdan ziyaretçi sayısının düşüklüğü gibi sorunlar göze çarpıyor. Gerçek katkı için şu adımlar atılmalı:
- Festival haftası boyunca kurulan üretici pazarları genişletilmeli.
- Festival süresi ve kapsamı köyleri de kapsayacak şekilde genişletilmeli.
- Uluslararası katılım sağlanmalı; yurtdışı basını, gurbetçi bağlantıları kullanılmalı.
- Yerel işletmelere özel teşvikler verilmeli (vergi indirimi, fuar alanı gibi).
4. Sonuç: Eğlenmek Yetmez, Kazanmak da Gerek
Festivallerin sadece birkaç gün süren görsel şölenler olmaktan çıkarılıp, yerel ekonominin çarklarını döndüren araçlara dönüşmesi gerekiyor. Akşehir gibi şehirlerde bu festivaller planlanırken esnafın, üreticinin ve gençlerin beklentileri merkeze alınmalı. Gerçek kalkınma, yerelden başlar; ama doğru stratejiyle yönlendirilirse tüm ülkeye yayılan bir model hâline gelir.
