Ülke genelinde hayata geçirilen HES kodu uygulamasına paralel olarak, Konya Büyükşehir Belediyesi’nin de HES kodunu toplu ulaşımda zorunlu hale getirdiğini hatırlatan Özağan; Elkart alma girişiminde bulunan engellilerin yaşadıklarını şu ifadelerle aktardı:
“Bu gelişme sonrasında Konya Büyükşehir Belediyesi engellilere, HES kodlarını tanımlayarak toplu taşımadan ücretsiz olarak faydalanmaları amacıyla ücret karşılığında Elkart alma mecburiyeti getirmiştir. İlimizde yaşayan engelliler, Elkart bürosuna müracaat ederek el kart almak istediklerinde, ilgili personel öncelikle engellinin sağlık raporunun e-Nabızda gözüküp gözükmediğini sistemden kontrol ediyor, gözükmeyenlerin Elkart alamayacaklarını belirterek sağlık kurulu raporu almaları için hastanelere yönlendiriyor. Rapor aldıkları hastanelere başvuran engelliler ise 2007 öncesi alınan raporların e-Nabız’a işlenmediği, bu nedenle geçersiz olduğu ve yeniden rapor alınması gerektiği cevabını alıyorlar.
2005 yılında yürürlüğe giren Engelliler Hakkında Kanun metninde; bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarih öncesi alınmış raporların süresi içinde geçerli olduğu hüküm altına alındı. 20 Şubat 2019 öncesinde eski yönetmeliğe göre alınmış tüm raporlar da süresi içinde geçerlidir. Dolayısıyla sürekli raporlar ömür boyu geçerli olup, yenilenmesine gerek yoktur. Sürekli raporu olanlardan kurumlar tarafından yeni rapor istenmeyeceği her iki Yönetmeliğin “Kazanılmış Haklar” başlığında yer alır.
Eski Yönetmeliğe göre alınmış engelli sağlık kurul raporlarının sisteme kaydının yapılması hastanelerin sorumluluğudur. Hastaneler raporlara ilişkin kayıt defterlerini, 20 yıl arşivde korumak zorundadır. Bu süre içinde ya da 20 yıl öncesinde rapor almış olanlar, ellerindeki rapor asılları ile birlikte İl Sağlık Müdürlüğüne ya da doğrudan rapor alınan hastaneye dilekçe ile başvuru yaparak, raporlarının sisteme kaydını yaptırabilirler. Ellerinde rapor aslı olanlardan yeniden rapor istenmesi yasalara aykırıdır.”
Konya Sağlık İl Müdürlüğü’ne; “Engelli sağlık kurulu raporu vermeye yetkili hastanelerin, kendi kafalarına göre anlamsızca engellileri mağdur ettiklerinden haberiniz var mı?” sorusunu yönelten Veli Özağan, Belediye Meclisinin engelli üyelerine de İstanbul ve İzmir’de yapılan uygulamalarda, sağlık kurulu raporlarının e-Nabız’da yüklü olup olmadığına bakılmadığını hatırlattı.
Kart ve kargo ücreti alınmıyor
Diğer taraftan; HES sorgulaması yapılabilmesi için yüzde 40 ve daha fazla oranda engelli olan vatandaşların da Elkart almaları gerektiğini belirten Konya Büyükşehir Belediyesi yetkilileri, engelli vatandaşları pandemi döneminde olası risklerden korumak amacıyla, internet üzerinden başvuru yapmaları durumunda kendilerinden kart ücreti ve kargo ücreti alınmadan adreslerine teslim edildiğini açıkladılar. Sağlık Bakanlığı sistemi üzerinden doğrulanan ancak tarihi geçmiş olan raporlar da geçici süreyle kabul edilerek vatandaşların işlemlerinin tamamlanması sağlanıyor.
“Sorun, raporların e-Nabız sistemine işlenmemiş olmasında”
Konuyla ilgili bir değerlendirmede bulunan Görmeyenleri Koruma Derneği Akşehir Temsilcisi Hüseyin Çığ; tarihi geçmiş olan raporların geçici süreyle kabul edilmesine ve Büyükşehir Belediyesi’nin evde kart teslimi hizmetine karşın sorunun, raporların sisteme kaydedilmemiş olmasından kaynaklandığını vurguladı. Çığ, açıklamasında şu ifadelere yer verdi:
“Büyükşehir Belediyesi raporların e-Nabız’a işlenmesini istiyor ancak birçok engelli arkadaşımızın raporu, e-Nabız’a işli değil. Sağlık Bakanlığı’nca bu raporlar işlenmediği için HES koduyla Elkart uygulaması maalesef eşleşemiyor. Engellilerin yeniden sağlık kurulu raporu almaya yönlendirilmeleri yerine, raporlarının işlenmesinin sağlanması gerekmektedir.”
