Geçmişe baktığımda, bir Akşehirli ve Akşehir sevdalısı olarak pek çok defa yeni yılı Akşehir’de karşıladım. Farklı yerlerde de karşılama fırsatım oldu. Ankara, İstanbul, Aachen, Londra, İsfahan, Atina, Paris, Eskişehir… Bir dakika, İsfahan mı dedim? İsfahan, aşık olduğum şehirlerden birisi. Dünyanın en güzel şehirlerinden ama tabi İstanbul ve Roma’yı da görmüşseniz kalbinizde onlara da yer açmaktan kaçamayabilirsiniz, benim gibi… Aslında İsfahan’dayken gece sokaklar cıvıl cıvıldı, gençler yeni yılı karşılamak için sokaklardaydı. Yeni yılı karşılamak için onu bekledik ama o bir türlü gelmedi çünkü İran’da Gregoryen Takvimi kullanılmıyor. Gregoryen Takvimi Türkiye’de genellikle Miladi Takvim olarak bilinir. Afganistan’da ve İran’da, dünyada İslami Takvim olarak bilinen Hicri Takvim kullanılır. Hicri Takvim, Hz. Muhammed´in Mekke’den Medine’ye hicretini referans alır, üç yüz elli dört ya da üç yüz elli beş gün çeker. Fiziksel açıdan Ay’ın, Dünya’nın etrafında dolanımını esas alır.

Gregoryen Takvim 1582 yılında Papa Gregorius XIII tarafından ortaya çıkarılmıştır. Öncesinde Roma konsülü Jül Sezar tarafından önerilen Julyan Takvimi, Avrupa’daki temel takvimdi. Gregoryen Takvimi, Jülyen Takvimi’ndeki bir takım küçük değişikliklerle meydana gelmiştir. İki takvim arasındaki temel fark; Gregoryen Takvimi’nde bir yıl 365,2425 gün iken Julyan Takvimi’nde bir yılın 365,25 gün olmasıdır.

Gregoryen Takvimi’nin esas takvim olmadığı iki ülke daha var. Bunlardan ilki Etiyopya. Etiyopya’da Etiyopya Takvimi kullanıyorlar. Etiyopya Takvimi, Güneş temelli bir takvimdir ve her dört yılda bir takvime bir gün eklenmektedir. Bir yıl tam olarak 365 gün, 6 saat, 2 dakika ve 24 saniye sürmektedir. Diğer ülke ise Nepal. Nepal’de kullanılan takvim Vikram Samvat olarak adlandırılır. Bu takvim hem Ay’ın hem de Güneş’in hareketlerini esas alır. Vikram Samvat’ta bir yıl 354 gün sürer ve yaklaşık üç yılda bir takvime bir eksik ay eklenir. Bu ekleme yapılırken Güneş ve Ay’ın hareketlerini birbiriyle ilişkilendiren Meton Döngüsü hesabı göz önüne alınır. Meton Döngüsü’nde on dokuz Güneş yılı yeni aylar arasındaki zamanı referans alırsak iki yüz otuz beş Ay döngüsüne eşittir. Sideral Ay Döngüsü’nü referans alırsak ki bu durumda Ay’ın konumunu referans bir yıldıza göre tekrarlaması gerekir, on dokuz Güneş yılı, iki yüz elli dört Ay döngüsüne eşit olur.

Gördüğümüz üzere takvimler bir takım uhrevi, fiziksel ve politik referanslara dayanıyorlar. Bir Gregoryen yılının daha sonuna yaklaşırken, yeni yılın bütün Akşehirliler için sağlık, mutluluk ve başarı getirmesini temenni ediyorum.

Sevgiyle Akşehir.

Soru, görüş ve önerileriniz için: [email protected]