Kış aylarında güneybatıdan esen lodos nedeniyle her yıl onlarca kişinin, özellikle sobadan olmak üzere sızan karbon monoksit gazı ile zehirlendiği hatırlatılan açıklamada; renksiz, tatsız, kokusuz ve yanıcı zehirli bir gaz olan karbonmonoksit gazının vücuda solunum yolu ile girdiği, doğrudan kana geçerek oksijen alımını engellediği ve zehirlenme ile ölüme neden olduğu bilgisine yer verildi.
Havagazı, kömür vb. ısıtma amacıyla kullanılan her tür soba ve ocakta yanma sırasında oluşan bu gaz nedeniyle zehirlenmelerin, sıklıkla; kapalı ortamlarda açık ocaklar, bacası çekmeyen soba, şofben, bacasız gaz sobalarında yakıtın iyi yanmaması nedeni ile meydana geldiği vurgulanan bilgilendirmede önlemlere dair uyarılar ise şöyle sıralandı:
*Kullanılan her türlü ısıtma cihazının kalite belgesine sahip olup olmadığına, garantilerine ve garanti sürelerine dikkat edilmeli,
*Kullanılan yakıtın standartlara uygunluğu kontrol edilmeli, izin belgesi olmayan satıcılardan kömür alınmamalı,
*Aşırı doldurulan sobanın duman yolu daralacağı, soba içinde düzensiz ısı dağılımı nedeniyle de baca çekişi zayıflayacağı için soba yakılırken aşırı doldurulmamasına dikkat edilmeli,
*Sönmekte olan sobaya asla tutuşması güç yakıtlar konulmamalı, yakıt yavaş yavaş ilave edilmeli, yatmadan önce sobaya kesinlikle yakıt konulmamalı,
*İyi ısınmayan ve alttan yakılan kömür sobalarında karbon monoksit zehirlenmesi riski artacağından soba tutuşturulurken yakıtın üstten yanması sağlanmalı,
*Özellikle alçak basınçlı lodoslu havalarda ölüm olaylarında artış görüldüğü için eğer bacalar standartlara uygun değilse alçak basınçlı havalarda ve lodos esintisinin etkili olduğu süre boyunca gerekmedikçe soba yakılmamalı, yakılması zorunlu ise gece yatarken mutlaka tam olarak söndürülmeli,
*Soba borularının birbiriyle birleştirilmesinde hava ve baca gazı sızdırmazlığı sağlanmalı,
*Sobanın bulunduğu yer sürekli havalandırılmalı,
*Bacalar standartlara uygun ve yalıtımlı olmalı, düzenli olarak temizletilmeli,
*Dumanın geri tepmesini önlemek için bacaların en üst noktasının çatının en üst noktasından 1metre daha yüksekte olması sağlanmalı ve baca şapkası mutlaka takılmalı,
*Binaların Yangından Korunması yönündeki mevzuat hükümlerine uyulmasına özen gösterilmeli,
*Şofben kullanımında, alınan cihazın kalite belgesi ve garantilerine dikkat edilmeli,
*Şofben mutlaka bacaya bağlanmalı, baca bağlantısı olmayan (bina aydınlığına vb. bağlı) şofben asla çalıştırılmamalı,
*Şofbenin monte edileceği mekan yeterli büyüklükte olmalı, şofben mümkünse banyo yerine balkona veya başka bir havadar mekana takılmalı, şofbenin montajı mutlaka yetkili servis tarafından yapılmalı,
*Şofben zehirlenmeleri genellikle gaz kaçaklarından değil, yeterli havalandırma yapılmayan yerlerde yetersiz hava ve yetersiz yanma sonucunda oksijen oranının düşmesi ve karbonmonoksit oranının yükselmesiyle gerçekleştiği için şofbenin kullanıldığı yere sürekli temiz hava girmesi sağlanmalı,
*Bacalar yatak odalarından, merdiven sahanlığından, bina girişlerinden, havalandırma boşluklarından, çatı arasından, banyo ve tuvaletten geçirilmemeli,
*Konutlarda gaz kaçaklarına karşı uygun yerde detektör bulundurulmalı,
*Şofbende gaz kaçağı hissedildiğinde; öncelikle gaz vanası ve tüp dedantörü kapatılmalı, elektrik düğmeleri açılmamalı açıksa hemen kapatılmalı, kibrit ve çakmak gibi alev ve kıvılcım çıkartabilecek hiçbir işlem yapılmamalı, pencereler karşılıklı açılarak ortam havalandırılmalı, hızla gaz şirketi yetkilisi veya şofben servisi aranmalı,
*Bina yanlarında veya çatı saçak altlarında yürümemeye veya durmamaya özen gösterilmeli,
*Kopan, sarkan ve yere düşen elektrik hatlarına ve kablolarına yaklaşılmamalı ve bu gibi durumlar 186 no.lu telefondan Elektrik Arıza Servisi’ne, çökme veya yangın tehlikesinin bulunduğu durumlarda derhal 110 no.lu telefondan İtfaiye’ye, acil sağlık sorunlarında derhal 112 no.lu telefondan Acil Yardım Servisi’ne ve doğalgaz şebekesi ile ilgili ortaya çıkabilecek sorunlarda 187 no.lu telefondan Doğalgaz Arıza Servisi’ne haber verilmeli.
Konya Büyükşehir Belediyesi’nin de soba kaynaklı karbonmonoksit zehirlenmelerine karşı yapılması gerekenler, 6 maddede şu şekilde özetlendi:
*Kömürü sobanın yarısına kadar koyalım ve sertifikalı kömür kullanalım,
*Lodoslu havalarda soba yakmayalım,
*Sobanın çabuk yanması için parlayıcı madde kullanmayalım,
*Yatarken sobaya kömür ilavesi yapmayalım, söndürelim,
*Boru birleşme yerlerini alüminyum sızdırmazlık bantlarıyla kapatalım,
*Sobayı günlük, borularını her ay ve bacayı üç ayda bir temizleyelim.
