Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı, “İmar Planı Değişikliğine Dair Değer Artış Payı Uygulama Yönetmeliği”ni 22 Kasım 2025 tarihli Resmî Gazete ile yürürlüğe koydu.
Yeni yönetmelik, uygulama imar planı değişikliği sonucunda taşınmazların değerinde meydana gelen artışın % 90’ının “değer artış payı” olarak kamuya aktarılmasını zorunlu kılıyor.
Yönetmeliğin amacı, plan değişikliği nedeniyle oluşan değer artışının kamu kaynaklarına kazandırılmasını sağlamak; bu sürecin başlaması, hesaplanması, kesinleşmesi, ödenmesi ve dağıtımına ilişkin usul ve esasları düzenlemek.
Yönetmelik, taşınmaz maliklerinin tamamının talebiyle yapılan uygulama imar planı değişikliklerini kapsıyor. Bu kapsama, değerleme raporlarının hazırlanması, kıymet takdir komisyonu (değer artışını tespit eden komisyon) çalışmaları, değer artış payı tahakkuku, ödenmesi ve dağıtımı işlemleri giriyor.
“Değer artışı”: Plan değişikliği öncesi ile sonrası taşınmaz değerleri arasındaki fark.
“Değer artış payı”: Bu farkın % 90’ı.
“DAP Sistemi”: Değer artış payı sürecinin yürütüleceği dijital sistem.
“Değerleme raporu”: Sermaye Piyasası Kanunu’na göre yetkili lisanslı gayrimenkul değerleme kuruluşları tarafından hazırlanacak rapor.
Değerleme için, idare en az iki yetkili değerleme kuruluşundan rapor alacak; bu raporlar kıymet takdir komisyonunda ele alınarak nihai değer artışı belirleniyor.
Değer Artış Payı Alınmayan Durumlarda ise yönetmelik, bazı istisnalar da öngörüyor:
Afet riski altındaki alanlar (örneğin 6306 Kanunu kapsamındakiler) için belirli plan değişikliklerinde değer artış payı alınmayacak.
Kamu mülkiyetindeki alanlar ve kamu hizmet alanları da bu payın dışında.
Bazı plan değişikliği türleri (örneğin ada bazında cephe hattı düzeltmeleri) değer artış payına tabi değil.
Değer artış payı, peşin veya taksitle ödenebilecek. Peşin ödemede % 10 indirim sağlanıyor.
Taksitle ödemelerde dört taksit öngörülmüş; sonraki taksitlerde TÜFE artışı dikkate alınacak.
Ödeme tamamlanmadan taşınmaz ile ilgili satış, devir, ruhsat gibi işlemler yapılamayacak.
Değer artış payı gelirinin nasıl dağıtılacağı da yönetmelikte şöyle netleştirilmiş:
Büyükşehir belediyelerinde: % 25 Büyükşehir Belediyesi, % 25 ilçe belediyesi, % 25 Dönüşüm Projeleri Özel Hesabı, % 25 genel bütçe.
Büyükşehir olmayan illerde: % 40 onaylayan idare, % 30 Dönüşüm Projeleri Özel Hesabı, % 30 genel bütçe.
Geçici Düzenlemeler
4 Temmuz 2024 – 12 Aralık 2024 tarihleri arasında tahakkuk eden değer artışları için özel ödeme düzeni de öngörülmüş.
12 Aralık 2024 öncesi riskli yapı içeren parsellerde, emsalin 1,5 katına kadar artıştan değer artış payı alınmayacağı hükmü yönetmelikte yer alıyor.
Bu yönetmelik, yayımlandığı 22 Kasım 2025 tarihinde yürürlüğe girdi ve yönetmeliği uygulama ve denetleme yetkisi, Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanı tarafından yürütülecek.
Bu düzenleme, imar planı değişikliği yoluyla ortaya çıkan rantın büyük kısmını kamuya alma yönünde önemli bir adım olarak değerlendiriliyor.
Şehir planlaması açısından, keyfi veya ranta dayalı imar değişikliklerini sınırlama potansiyeli olduğu gibi; aynı zamanda kamunun mali kaynak kazanmasına da katkı sağlıyor.
Bununla birlikte, değerleme ve ödeme süreçleri karmaşık olduğu için uygulamada “ne kadar adil dağılım olacağı” ve taşınmaz sahiplerinin bu yükle nasıl başa çıkacağı da önemli soru işaretlerine dikkat çekiyor.
Özellikle ödeme planı ve taksitlendirme seçenekleri, maliklerin yükünü hafifletmek için kritik olacak gibi görünüyor.
İmar Planı Değişikliği ile DAP Kamuya Aktarılıyor
Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı’nın, plan değişikliğiyle taşınmazların değer kazanmasından doğan kazancın % 90’ının kamuya aktarılmasını öngören yönetmeliği Resmî Gazete’de yayımladı.
Yorumlar





