İbadetlerin bir şekli yönü vardır. Allah ve Rasûlünün istediği gibi farz, vacip ve sünnetlerini yapmaktır.
İbadetlerin birde ruhu vardır. Onlar: îman, niyetteki İhlas, ihsan (Allah'ı görür gibi biz O'nu görmesek de O'nun bizi gördüğünü, işittiğini, bildiğini, her şeyden haberdar olduğunu bilerek), huşû ile Allah'ın rızasını gözetmektir. Sadece yemek içmek ve diğer yasaklarından uzak kalmak oruç değildir. Amelleri ibadete çeviren niyet ve niyetteki ihlas, ve huşudur.
Resûlullah (sav) : “Ameller niyete göredir. Herkes sadece niyetinin karşılığını alır." ( Buhârî, Bedü"l"vahy, 1) Hadisi Şerifinde ihlâsa dikkat çekilir.
Oruç üç boyutta değerlendirilir.
1- Şekil yönü ile oruç, esaslarına uyularak tutulan oruç,
2-Takvâya ulaştıran, haramlardan uzak kalarak tutulan oruç,
3-Daha üst boyutta ise aklı, kalbi, ruhu, Allah'ın rızası umularak tutulan oruç ve yaşanılan hayattır.
"Namazımda, ibadetlerim de, hayatım da, ölümüm de alemlerin Rabbi içindir." (El-en'âm süresi 162) ayeti ibadetlerin bu boyutunu anlatmaktadır.
İbadetlerin hikmeti, gayesi, meyvesi kötülüklerden uzaklaştırmak iyiliklere yöneltmek, ahlâklı, hayırlı, verimli, istikamet üzere insanı yetiştirmektir.
"Oruç kötülüklere kalkandır. "hadisi şerifi ve (Resulüm!) Sana vahyedilen kitabı oku ve namazı kıl. Muhakkak ki namaz, hayâsızlıktan ve kötülükten alıkoyar. Allah’ı anmak elbette (ibadetlerin) en büyüğüdür. Allah yaptıklarınızı bilir.”[Ankebût suresi 45) âyeti bize İbadetlerdeki gayeyi anlatır.
İbadetleri bir ihtiyaç görüp severek, sevinerek, sevdirerek, zevkle, gayesine, hikmetine uygun, içselleştirerek yapılmalıdır. İbadetler insanın "Eli kârda, gönlü Yâr (Allah) da"," halk içinde Hakk " ile beraber iyi işler yapmaya, yaptığını en güzel yapmaya çalışan kâmil insanlar topluluğunun oluşmasını sağlar.
Şekli ve ruhu ile hikmetine uygun ibadetler, imanı güçlendirir, amelleri Salih yapar ve ahlakı güzelleştirir. Toplumu birlik ve beraberlik içinde huzurlu yaşamanın bereketini sağlar.
İbadetler yapılan her işi Allah için O'nun rızasına uygun yapmaktır. Tıpkı Allah için namaz kılmak, oruç tutmak, Hac yapmak, zekat vermek gibi her işi Allah için yapmak, Allah için çalışmak, Allah için konuşmak, Allah için vermek, Allah için almak, Allah için konuşmakta o zaman ibadet olur.
