Özel boşanma nedenleri, genel boşanma nedenleri aksine kanunda tek tek sayılmıştır. Yani kanunda yazılmayan sebepler genel boşanma sebepleri kapsamında değerlendirilebilir. Türk Medeni Kanun Madde 161 ve devamınca özel boşanma nedenleri şunlardır:
1. Zina (aldatma nedeniyle),
2. Hayata kast, pek kötü veya onur kırıcı davranış nedeniyle,
3.Suç işleme ve haysiyetsiz hayat sürme nedeniyle,
4. Terk sebebiyle,
5.Akıl hastalığı sebebiyle boşanma davası.
- Zina(aldatma) nedeniyle açılan boşanma davası, uygulamada özel boşanma nedenleri arasında en çok açılan dava türüdür. Zina sebebi ile çekişmeli boşanma davası açma süresi, diğer eşin zina olayını öğrenmesinden itibaren altı ay ve her halükârda zina eyleminin bitmesinden itibaren beş yıldır. Bu süre hak düşürücü bir süredir.
Zina sebebi ile eşini affeden diğer eşin dava hakkı yoktur. Af, örtülü ya da açık olabileceği gibi sözlü ya da yazılı da olabilir. Zina sebebi ile açılmış bulunan davadan feragat etmek de af niteliğinde olup, aynı olaylara (zina) dayanılarak boşanma davası açılmasına engel teşkil eder.
Zina sebebi ile açılan boşanma davalarında diğer eş zina yapan eşten manevi tazminat talep edebilir. Çocukların velayeti ise genel hükümlere göre belirlenir. Eğer çocukların yararına ise velayet zina yapan eşe verilebilir. Hukuken sadık bir eş olmak ile iyi bir ebeveyn olmak farklı kavramlar olarak kabul edilmektedir.
- Hayata kast: Eşin diğer eşin yaşam hakkına karşı kasıtlı fiillerdir. Eşin yaralanması şart olmayıp kasıtlı bir hareket ile öldürme iradesinin orta konmasıdır. -Pek Kötü Muamele: Eşe eziyet eden, acı çektiren bedeni ve ve ruhsal sağlığını bozan davranışlardır. Hangi eylemin pek kötü muamele olduğunu somut olayın özelliklerine göre hakim takdir edecektir. -Onur Kırıcı Davranış: Yargıtay içtihatlarında ağır derecede onur kırıcı hareket olarak kabul edilen bu eylemin, eşi, toplum nezdinde aşağılama, küçük düşürme, hakarette bulunma ve sövme olarak ortaya çıkmaktadır.
Hayata kast, pek kötü veya onur kırıcı davranış sebebi ile dava hakkı eşin boşanma sebebini öğrenmesinden başlayarak altı ay ve herhâlde bu sebebin doğumunun üzerinden beş yıl geçmekle dava hakkı düşer.
Hayata kast, pek kötü veya onur kırıcı davranış sebebi ile eşini affeden diğer eşin dava hakkı yoktur. Af, örtülü ya da açık olabileceği gibi sözlü ya da yazılı da olabilir. Bu dava sebeplerinden birisinin meydana gelmesi halinde eşin savcılığa suç duyurusunda bulunma hakkı da vardır. Ceza soruşturması şikayetçi eşin [şikâyetten vazgeçme] talebi nedeniyle sona erdirilse bile, bu durum şikayetçi eşin boşanma davasında eşini affettiği anlamına gelmez. Hayatına kastedilen eş ya da pek kötü veya onur kırıcı davranışa maruz kalan eş ceza davası açmasa veya açılan davada şikâyetten vazgeçse bile her zaman bu nedenlere dayanarak çekişmeli boşanma davası açabilir.
Bu hafta özel boşanma sebeplerinden zina ve hayata kast, pek kötü veya onur kırıcı davranış nedeniyle boşanma davasından bahsettik. Haftaya diğer özel boşanma nedenlerinden bahsetmek üzere herkese sağlıklı günler dilerim.