Kulağa biraz tuhaf gelse de bu tanım, aslında ekonomide sıkça kullanılan teknik bir kavram. Şimşek’in anlattığına göre zombi şirketler, aslında batık durumda olan ama faiz destekleriyle, borç ertelemeleriyle ayakta kalan, verimli çalışmayan işletmeler. Yani dışarıdan bakıldığında hâlâ çalışıyor gibi görünüyorlar ama aslında içleri boşalmış. Kendi ayakları üzerinde duramıyorlar.
Peki şirketler neden zombi olur?
Bu duruma gelmenin birkaç sebebi var:
- Gereğinden fazla borçlanmak
- Kazandığından çok harcamak
- Üretim ve satış planı yapmadan kredi kullanmak
- Geliri artmadan büyümeye çalışmak
Bu noktada devletin desteği bir yere kadar yardımcı olabilir ama bu destekler olmadan yürüyemeyen şirketler ne yazık ki zamanla ekonomiye yük olmaya başlar.
Zombi Şirket Olmamak İçin Ne Yapmalı?
1. Ayağını yorganına göre uzatmalı
2. Kâr-zarar hesabı düzenli yapılmalı
3. Nakit akışı kontrol edilmeli
4. Borçla büyümek yerine, öz sermaye güçlendirilmeli
5. Gereksiz büyüme hırsından kaçınılmalı
Piyasada Bir Nakit Krizi Var mı?
Resmi raporlarda adı konmasa da halkın içinde, esnafın dükkanında, sanayicinin fabrikasında yaşanan bir gerçek var: nakit sıkıntısı. Banka kredileri pahalı, ödemeler gecikiyor, çekler dönüyor. KOBİ’ler yani küçük ve orta ölçekli işletmeler, bu durumdan en çok etkilenen kesim.
KOBİ’ler Ne Yapmalı?
1. Nakit Yönetimi: Eldeki parayı dikkatli kullan.
2. Borç Yönetimi: Borçları uzun vadeye yaymaya çalış.
3. İç Denetim ve Hesap: Her ay şirketin bilançosunu çıkar.
4. Dijitalleşme ve Verimlilik: E-ticaret ve dijital pazarlamaya yönel.
5. Dayanışma Ekonomisine Katıl: Yerel kooperatiflere, esnaf birliklerine katıl.
Krizde Büyümek Mümkün mü?
- Niş ürün veya hizmet alanı seçmek
- İhracata yönelmek
- Yeni pazarlara açılmak
- Ortaklık ve iş birliği ile güçlenmek
Son Söz:
Ekonomik sıkıntılar geçici olabilir ama şirketin sağlıklı kalması kalıcı bir çabadır. Zombi şirket olmak istemiyorsan, kendi dengenle, akılcı adımlarla ilerlemelisin. Devlet desteği önemli ama asıl olan şirketin kendi ayakları üzerinde durmasıdır.