Birçoğumuzun aklına yollar, kaldırım, çöp toplama gibi hizmetler geliyor. Ama aslında vergilerimiz bazen bir taş duvarın çatlağında, bir eski konağın penceresinde, bir türbenin çatısında hayat buluyor. Yani, tarihimizi yaşatmak için sessizce çalışan bir el var: Kültür Varlıklarını Koruma Fonu.
Emlak Vergisi: Evimizden Tarihimize Akan Pay
Ev, arsa veya işyeri sahibi olan herkes emlak vergisi öder. Bu vergiyi belediyemiz toplar. Ama bu paranın tamamı belediyede kalmaz. Yasaya göre, belediyeler tahsil ettikleri emlak vergisinin %10’unu ‘Taşınmaz Kültür Varlıklarını Koruma Fonu’na aktarır.
Yani her 100 liralık emlak vergisinin 10 lirası, bizim tarihi eserlerimizi korumak için Kültür ve Turizm Bakanlığı’nın hesabına gider. Bu fon, bazen bir caminin restorasyonuna, bazen bir eski evin bakımına, bazen de bir müze projesine can verir.
Konya Genelinde Kültür Fonu Nerelere Değiyor?
Konya ili bu konuda şanslı bir şehir. Selçuklu’dan Osmanlı’ya uzanan zengin mirası nedeniyle, birçok ilçesi bu fondan yararlanma hakkına sahip. İşte bazı örnekler:
|
İlçe |
Fonla Desteklenen Yapı |
Türü |
Dönem |
|
Beyşehir |
Eşrefoğlu Camii |
Restorasyon |
2020 |
|
Meram |
Tavusbaba Türbesi |
Çevre Düzenlemesi |
2021 |
|
Sille (Selçuklu) |
Taş Evler |
Cephe Sağlıklaştırma |
2021 |
|
Akşehir |
Nasreddin Hoca Evi – Gar Binası |
Restorasyon, Müze |
2022 |
Akşehir’de Fonun İzleri
Bizim güzel Akşehir’imiz bu fondan defalarca faydalandı. En bilinen örnek: Nasreddin Hoca Evi ve Müzesi. Bugün yüzbinlerce ziyaretçi ağırlayan bu müze, geçmişte Kültür Varlıklarını Koruma Fonu’ndan sağlanan destekle restore edildi.
Yine Akşehir Gar Binası, Arasta çevresindeki taş yapılar, Gazi Mahallesi’ndeki eski konaklar ve Hıdırlık Tepesi çevresindeki tescilli evler, bu fonun katkısıyla ayağa kaldırıldı.
Tarihi Evin Onarımı, Esnafın Ekmeği
Restorasyon sadece taş duvarı güzelleştirmek değildir. Bir ev yenilenince, hemen yanında bir kafe açılır, rehberler gelir, hediyelikçiler hareketlenir, misafir çoğalır. Yani tarih ayağa kalktıkça, esnafın yüzü güler.
KUDEB: Tarihe Nöbet Tutan Kurum
Peki bu projeler kim tarafından denetlenir? İşte burada devreye girer KUDEB — Koruma, Uygulama ve Denetim Bürosu. KUDEB, belediye bünyesinde çalışan ama yasayla tanımlanmış bir birimdir. Görevi; tarihi binalarda yapılan her onarımı denetlemek, uygun olmayan müdahaleleri durdurmak, koruma kurullarınca onaylanan projelerin doğru uygulanmasını sağlamaktır.
Kültürü Korumak, Yaşam Kalitesini Korumaktır
Kültürel mirası korumak yalnızca taş binayı kurtarmak değildir. Bir şehrin hafızasını, çocukların geçmişle bağını, insanların kimlik duygusunu da korumaktır.
Nasreddin Hoca’nın dediği gibi: 'Mayayı tuttuğun yere iyi bak; çünkü orası geleceğini besler.' Biz de geçmişimizi koruyarak geleceğimizi mayalıyoruz. Ve bu mayanın içinde, her vatandaşın ödediği bir parça emlak vergisi var.