Milli Eğitim Bakanlığı'na bağlı okullarda, belirli koşullarda öğrencilerin kılık kıyafetlerinin serbest olmasına ilişkin yönetmelik yayınlandı. Akabinde de gerek öğrencilerden ve gerekse velilerden olumlu olumsuz pek çok yorum geldi. Bakanlık bu yönetmeliğin ardından gerekçeleri de sundu. Gerekçelerde, konuyla ilgili dünya uygulamalarına bakıldığında, genel olarak gelişmiş ülkelerde tek tip kıyafet veya önlük gibi bir kıyafet zorunluluğunun bulunmadığının görüldüğü belirtildi. Ayrıca öğrencinin kendisini ifade etme açısından bunun bir zorunluluk olduğu kaydedildi. Tek tip kıyafetlerin velilere ek mali yük getirmesinden dolayı şikâyetlerin artması da ayrı bir gerekçe.
İlk önce diğer bazı gelişmiş ülkelerdeki uygulamalara bir bakalım: Okul kıyafeti tipleri ve zorunluluğu açısından dünya uygulamalarına bakıldığında, genel olarak gelişmiş ülkelerde tek tip kıyafet veya önlük gibi bir kıyafet zorunluluğunun bulunmadığı görülmekte. ''Örneğin, Fransa'da 1968 yılından bu yana, birkaç istisna dışında okullarda tek tip okul kıyafeti kullanılmamaktadır. Ancak bazı turizm ve otelcilik okullarında erkek öğrencilere takım elbise ve kravat, kız öğrencilere klasik kıyafet ve ten rengi çorap önerilmektedir.
Almanya'da okul üniformaları 2. Dünya Savaşı'ndan önce kullanılmaktaydı. Okullarda üniforma zorunluluğu 1980'li ve 1990'lı yıllarda neredeyse tamamen ortadan kalktı. Son zamanlarda disiplini sağlamak ve öğrenciler arasındaki marka savaşıyla mücadele etmek için az sayıdaki okulda tek tip okul kıyafeti yeniden kullanılmaya başlandı.
Kanada'da devlet okullarında okul kıyafeti uygulaması yoktur. Bazı okullarda da kıyafetler okul aile birliğinde oy hakkına sahip velilerin yüzde 55'inin onaylaması sonucu seçilmektedir. (Yeni yönetmelikte biz de bu durumda var ki bunun oranı %60)
İngiltere'de tek tip okul kıyafeti 1960'lara kadar devam etmiş olup, sonrasında ise ''Butler Reformu'' ile orta öğretimde farklı tipte okul kıyafeti yeniden kullanılmaya başlanmıştır.
Belçika ve Hollanda'da okul kıyafeti kullanılmamaktadır. Ayrıca okul kıyafetleri konusunda kısıtlayıcı hükümler de yoktur.
ABD'de ise uygulama eyaletlere göre değişmekle birlikte, genel olarak devlet okullarında uygulama zorunlu değildir. Ancak, az sayıda da olsa bazı resmi okullarda zorunlu okul kıyafeti uygulaması vardır. Bu husus yerel yönetimlerin ve okul aile birliğinin kararına bırakılmıştır.''
Bir çoğumuzun malumu ki, özellikle son zamanlarda okul aile birlikleri ve okul yönetimlerinin kararıyla okullarda sık sık kıyafet değişikliklerine gidilmekteydi. Belirlenen renk ve desenlerdeki tek tip kıyafetlerin sadece birkaç mağazadan alınabildiği konusu velilerce sık sık dile getirilir ve şikâyetler bile yapılırdı.
Şimdi yapılan düzenlemeyle tek tip forma ve okul kıyafeti uygulamasına son veriliyor. Bugün dershane ve üniversitelerde kıyafet serbestliği var ve bu konuda herhangi bir sorun yaşanmıyor. Uygulamanın ilk zamanlarında bazı öğrenciler okula ''çılgın'' bir şekilde gelecektir elbet. Bu durum, belki veli ve öğretmenleri rahatsız edebilecek boyutlara da varabilecek. Ama görülecektir ki, karşılaşılabilecek sorunlar en geç bir kaç yıl içinde aşılabilecektir.
Kıyafet serbestliğinin öğrenciye ''kişiliğini yansıtma imkânı'' sağlayacağını unutmamak gerek. Zaten tamamen de serbest denilmiyor. Yönetmelikte giyilebilecek kıyafetlerle ilgili düzenleme var. Böylece hem öğrenciyi sıkmıyorsun, hem de aşırılıkları gideriyorsun. Toplumda bu konuda bir gerginlik, rahatsızlık oluşsa da uygulamanın ileriki safhalarında; öğrencinin okulla olan bağını artıracaktır. Zaten endişeli olanlar ve karşı çıkanların haklı yönü de bu uygulamanın giyimde “markalar savaşı”na dönebileceği endişesidir. Ancak bu dediğim gibi uygulamanın ilk zamanlarında yaşanabilecek hadiselerdir. Zamanla bu uygulama kanıksanacak ve öğrencilerin özgüvenine katkı sağlayacaktır.
Okullarda tek tip kıyafet zorunluluğunun kaldırılması öğrenciyi psikolojik olarak da olumlu etkileyecektir. Çünkü öğrenci nasıl istiyorsa o şekilde davranacak. Hatta kendi isteğiyle kravat takıp gelmek isteyenler de olacaktır. Ama şimdi o kural rahatsız ediyor öğrencileri. Bu uygulamayla çocuklar kendini daha iyi hissedecektir. Bu, aynı zamanda okulla olan bağını olumlu etkileyecektir.
Evet, kıyafet serbestisi, öğrencilere kişiliklerini yansıtma fırsatı verir. Biz istiyoruz ki öğrencilerimiz meslek seçimi konusunda olgunlaşsın. Ama siz kılık kıyafetle uğraşıyorsunuz. Tek tip kıyafet konusu çocuğun gözünün önünde dersleriyle ilgilenmesini engelleyen bir perdeydi, şimdi o perde kalkmış oluyor.
Darısı, MEB'e bağlı okul ve kurumlardaki yönetici, öğretmen ve diğer görevlilerin başına. Ama bu sadece yönetmelikle olmaz, ancak kanunla düzenlenir, vesselam.
