Çarşı Dolu, Kasalar Boş
Akşehir çarşısında bir tur atın, hemen fark edilir: Esnafın yüzünde yorgun ama temkinli bir ifade var. Satışlar fena değil, ancak herkesin ortak cümlesi aynı: “Kâr var ama para yok.”
2025’in ekonomik rüzgârı, büyük şehirlerden çok taşra ekonomilerini vuruyor. Faiz oranları yükseldi, kredi maliyetleri arttı, vadeli satış süresi uzadı. Yani Akşehir’de de para dönmüyor, bekliyor.
Nakit, Kârın Yerini Aldı
Ekonominin en basit ama en sert kuralı şudur: “Bir işletme zarar ettiği için değil, nakitsiz kaldığı için batar.”
Bugün birçok KOBİ, defterlerinde kâr yazarken kasasında ödeme yapacak nakit bulamıyor. Kredi kartı vadeleri, çeklerin dönüş süresi ve vadeli satışların baskısı altında, kâğıt üstündeki kazanç, gerçekte borca dönüşüyor.
Akşehir Ekonomisinde Görünmeyen Kriz
Akşehir ekonomisi büyük ölçüde tarıma, hizmete ve küçük imalata dayanıyor. Ancak son bir yılda, işletme sermayesi maliyetleri %40’a, kredi faizleri %50’ye yakın arttı.
Bu tabloyu şöyle düşünelim:
- Bir fırıncı günde 20.000 TL ciro yapıyor, ama bunun yarısını 15 gün sonra tahsil ediyor.
- Oysa un, elektrik ve personel giderini bugün ödemek zorunda.
- Bu fark, onu kârlı değil nakitsiz hale getiriyor.
Akşehir çarşısındaki 500’e yakın aktif esnafın %60’ı, vadeli satış – geç tahsilat sarmalında nakit akışı riski yaşıyor. Yani kâr hâlâ defterde, ama para artık rafta değil.
KOBİ’ler İçin Beş Adımlı Nakit Kalkanı
· 1. Nakit akış tablosu tut: Her hafta tahsilat ve ödeme dengesini bir tabloda gör. GMS ya da E-Mükellef verilerini kullanarak 10 dakikada hazırlanabilir.
· 2. Vade farkını fiyatla: Peşin ve vadeli satışın fiyatı aynı olamaz. Aksi halde farkı sen ödersin.
· 3. Alacak yaşlandırması yap: 30–60–90 gün üzeri alacakları ayrı izle. 90 günün üstü ‘zarar adayı’dır.
· 4. Borcu değil, nakdi yönet: Yüksek faizli kredi, geçici çözüm değil, yeni risk demektir. Kısa vadeli borçla uzun vadeli yatırım yapma.
· 5. Nakit rezervi oluştur: 1 aylık giderini karşılayacak kadar kenarda para tut. Bu, seni kriz dönemlerinde ayakta tutar.
Dayanışma Kültüründen Finansal Disipline
Akşehir esnafı, yıllardır güven ve dayanışma kültürüyle ayakta kaldı. “Tanıdık esnafa veresiye” anlayışı, toplumsal bir sıcaklık oluşturdu. Ancak 2025 şartlarında bu alışkanlık, finansal risk taşımaya başladı.
Bu yüzden artık dayanışmayı yeni bir düzleme taşımalıyız: Şeffaf nakit yönetimi kültürü.
- Esnaf odaları “nakit yönetimi eğitimi” düzenlemeli,
- Mali müşavirler, mükelleflerine bilanço yerine nakit akış tablosu da sunmalı,
- Bankalar, kredi vermek yerine finansal okuryazarlık destekleriyle katkı sağlamalı.
Sonuç: 2025, Nakit Yılı Olacak
Bu yıl, Akşehirli KOBİ’ler için kâr yılı değil, nakit yılı olacak. Kasasında parayı tutabilen, alacağını yöneten, borcunu planlayan işletme güçlü kalacak. Çünkü artık kâr etmek yetmiyor; nakit kazanmayı öğrenen, ayakta kalacak.
“Faturayı kârla değil, nakitle ödersin.”