Ortaklığın Giderilmesi Davası Nedir?
Taşınır veya taşınmaz mala birlikte sahip olan kişilerin malı paylaşamama durumunda paydaşlardan birinin malın paylaşılması için açtığı davadır.
Dava Şartları Nedir?
- Taşınır(araba, traktör, motor, para, altın vb.) veya taşınmaz (ev, arsa, tarla, bahçe, dükkan vb.) bir mal olmalı.
- Davacı tüm paydaşları dava dosyasında taraf olarak göstermeli. Bu taraf göstermek husumetten kaynaklı olmayıp kanun gereği zorunluluktur. Örnek vermek gerekirse bir taşınmazın 20’den 30’dan fazla hissedarı vardır ve bu hissedarlar çeşitli şehirlerde, yurt dışında bulunuyordur ve hepsinin aynı zamanda aynı yerde bir araya gelmesi imkansız durumdadır, taşınmaz çok hisseli olunca kimse kullanamaz hale gelmiştir, bu durumda en makul çözüm ortaklığın giderilmesi davası açmaktır, yani ortaklığın giderilmesi için illa taraflar arasında anlaşmazlık olması gerekmez zaruri durumlarda da açılabilmektedir.
- Dava konusu malın bilgileri eksiz şekilde belirtilmelidir.
- Mal üzerindeki ortaklığı gösteren belge sunulmalıdır (tapu kaydı, veraset ilamı, vasiyet vb. belgeler)
- Paylı mülkiyeti devam ettirme zorunluluğu olmamalıdır.
Dava Açmadan Önce Arabuluculuk Zorunlu Mudur?
1 Eylül 2023 tarihinden itibaren ortaklığın giderilmesi davasından önce arabuluculuk yoluna başvurmak zorunludur.
Davayı Kimler Açabilir?
Ortaklığın giderilmesi davasını paydaşlardan biri açabileceği gibi birkaç paydaş da birlikte açabilir. Bu durumda davalı taraf kalan paydaşlar olacaktır. Örnek vermek gerekirse 100 hissedarı olan bir tarla da 99 kişi dava açılmasına karşı gelse kalan 1 hissedar bile dava açma hakkına sahiptir.
Bu Dava Ne Zaman Açılabilir?
Bazı sınırlamalar hariç her zaman açılabilir. Bu sınırlamalar hukuki bir işlemden kaynaklanacağı gibi belli amaca özgülenmiş olması sebebiyle de sınırlanabilir.
Görevli ve Yetkili Mahkeme Neresidir?
Görevli mahkeme sulh hukuk mahkemesi olup yetkili mahkeme taşınmazın bulunduğu yer mahkemesidir. Taşınmaz birden fazla ise her bir taşınmazın bulunduğu yer mahkemesidir. Eğer mal taşınır ise HMK kuralları esas alınır.
Dava Sonunda Verilebilecek Kararlar Nedir?
- Mahkemece ortaklığın aynen taksim yoluyla veya satış yoluyla giderilmesine karar verilebilir. Öncelik ortaklığın aynen taksim suretiyle giderilmesidir. Aynen taksime örnek ; iki kardeşe babalarında iki katlı bağımsız daireli ev kalmış olsun bu durumda mahkeme her katı bir hissedara taksim edebilir veya taksime müsait ölçekte bir tarla olsun bu durumda da mahkeme taksim yoluna gidebilir.
- Dava sonrasında mahkemece özel durumlar hariç(ehil mirasçılık, muhdesatın aidiyeti, fiili taksim gibi) satışa karar verilir ise bu durumda da satış herkese açık artırma veya dışarıya kapalı sadece hissedarlar arası satış şeklinde yapılabilmektedir.
- Davacı davasından feragat etse bile davalılardan biri davaya devam etmek isterse davaya devam edilir.
- Paydaşlardan biri kendi payı üzerinde intifa hakkı kurabilir ve bunu diğer paydaşlara bildirir. Bildirimden itibaren 3 ay içinde paylaşma talebinde bulunulabilir.
Bu yazımızda sıkça karşılaşılan izale-i şuyu (ortaklığın giderilmesi) davasından bahsedilmiş olup bir sonraki yazımızda görüşmek üzere sağlıklı günler dilerim.