Sayın okurum, bu yazı dizimizde Allah’ın izin verdiği ölçüde Felsefe Nedir? Felsefe dine bir başkaldırı mıdır?, filozofların yaşam, ölüm ,sevgi, özgürlük, ahlak, bilim gibi konulara bakış tarzlarını kısa ve anlaşılır şekilde belirtmeye çalışacağım.
Felsefenin öznel olması, benim yazılarımın da öznel olması sonucunu doğurmaktadır. Her felsefi görüş o düşünceyi ortaya atan bireyin kişisel yaratıcılığına dayanır ve kişisel bir karakter taşır. Bu sebeple düşüncelerimi yazıya aktarırken, akıl mantık ilkelerine göre çelişkilerden uzak tutarlı bir üslup kullanmaya özen gösterdim. Lütfen yazılarımı değerlendirirken, kendi doğrularınıza göre değil, ortaya attığım görüşlerin akla ve mantığa uygun gerekçelere dayandırılıp dayandırılmadığına bakın. İnşallah ben sıkmam, siz sıkılmazsınız, zira sıkılmak çağımızın hastalığı ve ilacı henüz bulunmadı maalesef.
Felsefe nedir? sorusu ile başlayalım. Felsefe Arapça bir kavram, orijinal ismi Yunanca’da philosophia (Bilgelik sevgisi ya da hikmet sevgisi) anlamına geliyor. Araplar philosophia kavramını Felsefe şeklinde ifade etmek durumunda kalmışlar, Arapça harflerini bilenler bilir, Arapça da P harfi yok ve Araplar P harfini F olarak okuyup yazmışlar ve karşımıza Felsefe kelimesi çıkıvermiş.
Felsefe Nedir? sorusu belki de bir filozofa sorabileceğiniz en zor sorulardan biridir. (Filozof Yunanca’da philosophos, bilgelik seven, felsefe ile uğraşan anlamına gelir). Belki de felsefe yapmak tam da budur. Tamamen öznel bir bilgi türü olan Felsefenin amacı düşünmek, sorgulamak, fikir üretmek ve bu yönde herhangi bir sonuca, hakikate ulaşmaktır. Her filozofun farklı tanımları olmasının beraberinde her bir insanın da farklı bakış açıları, farklı düşünme yetenekleri, farklı kabiliyetleri, farklı kapasite güçleri vardır ve her biri aynı problemlere bile farklı bakış açıları ile yaklaşır. Bu farklı düşünme sistemlerini ve bakış açılarını bir arada toplayıp onları kategorilendirmek mümkün değildir. Bu nedenle her filozofun felsefenin tanımını ayrı yaptığını görürüz. Felsefe dediğimiz şey; Sokrates’e göre neleri bilmediğini bilmek, Platon’a göre doğruyu bulma yolunda, düşünsel (idealist) bir çalışma, Augustinus’a göre daha çok din bağlamındayken, Francis Bacon’a göre daha rasyonel yani akılcıdır.
Geçmişten günümüze tüm çağlara şahitlik eden felsefe, Bilgi, Ahlak, Din, Bilim, Sanat, Siyaset ve Varlık gibi hayatımıza yön veren pek çok konuda hakikatin bilgisine ulaşmaya çalışmış, kimi zaman dışlanmış, kimi zaman kabul görmüş, yaşadığı dönemin şartlarından etkilenmiş ama daha çok etkilemiş, çağ açmış çağ kapatmış, felsefeye dair pek çok tanım yapılmış ama bu tanımların hiçbiri felsefenin kesin net bir tanımı olamamış, öyle ise bize düşen, Felsefeyi tanımlamaktan öte anlamaya çalışmaktır. ‘’Bir şeyi gerçekten bilmek, onu anlamakla olur.’’ Sokrates
Peki Felsefeyi anlamak için ne yapmalıyız? Felsefe Tarihine özellikle ilk çağ felsefesine kısa bir göz gezdiririz, onun konularına ve özelliklerine bir bakarız daha sonra da filozofların yaşamlarından ilgimizi çekecek kesitler sunarız olur biter. Elbette tüm bunları sonraki yazılarımıza saklarız.
Onlar ki hiçbir şey bilmezler ama bilmediklerini de bilmezler, cahildir onlar; kaçınız, korkunuz.
Onlar ki hiçbir şey bilmezler ama bilmediklerini bilirler, çocuktur onlar; seviniz, eğitiniz.
Onlar ki her şeyi bilirler ama bildiklerini bilmezler, filozoftur onlar; dinleyiniz.
Onlar ki her şeyi bilirler ve bildiklerini de bilirler, hikmet sahibi bilge insandır onlar; peşlerinden koşunuz.
“Sofi’nin Dünyası” yayınlandığı 1991 yılından bu yana aralarında Korece, Rusça, Japonca, Arapça gibi diller de olmak üzere kırka yakın dile çevrilmiş ve yayınlandığı her ülkede en çok satan kitap olma başarısını elde etmiştir. 15. yaş gününü kutlamaya hazırlanan Sofi, bir gün posta kutusunda “Kimsin” yazılı bir not bulur. Bu sorudan hareketle, bütün bir felsefe tarihinde sorulmuş soruları ve cevapları, sürükleyici bir roman kurgusu içinde anlatan Jostein Gaarder Norveçli bir felsefe öğretmenidir.
Umarım sizlerde Felsefeye dair az da olsa bir merak oluşturmayı başarabilmişimdir. Ne demiş Thomas Gray; “Bitmeyen bir merak, yaşlanmamak için en önemli ilaçtır.”
Meraklandıysan ve Felsefe ye dair güzel bir roman okumak istiyorsan, ilk olarak Jostein Gaarder’in Sofi’nin Dünyası adlı romanını okuyabilirsin, pahalı bir kitap değil, yaklaşık 2 paket sigara parası, öğrencilerim içinse 10 simit ve 10 çay parası. Yok arkadaş ben kitaba para vermem dersen, benden okumak için ödünç alabilirsin.
Kalın sağlıcakla.
