900 binin üzerinde çiftçinin pancar üretici kooperatiflerinin iştiraki Konya Şeker’in kurucusu olduğu Konya Gıda ve Tarım Üniversitesi, ürün çeşitliği konusunda da önümüzdeki süreçte önemli adımlar atmayı planlıyor. KGTÜ Rektörü Prof. Dr. Cumhur Çökmüş; “2013 yılında kurulan üniversitemiz, ‘Bilgiyi Ürüne Dönüştüren Üniversite’ ilkesi doğrultusunda özellikle gıda ve tarım alanında insan refahına katkı sağlayacak ve ülkemizin dışa bağımlılığını azaltacak birçok projeyi zaten Anadolu Birlik Holding iştirakleri ile hayata geçirmişti. Fakat şimdi ilk ürünümüzü ruhsatlandırarak ülkemize kazandırmanın mutluluğunu yaşıyoruz” dedi.   

Sanayi ile iç içe üniversite modeli

Konuyla ilgili açıklamasında, “Bu şekilde, ‘Sanayi İle İç İçe Üniversite’ modelinin ne derece doğru olduğu kanıtlanmış oldu” diyen Prof. Dr. Çökmüş; “Laden (cistus) bitkisi ülkemizde Trakya’dan Adana’ya kadar geniş bir alanda yayılış göstermektedir. Çalışmamızda öncelikle 35 farklı bölgeden bitki örnekleri toplandı ve antioksidan özellikleri yönünden karşılaştırmalar yapıldı. Tarım ve Orman İl Müdürlükleri’nin de destekleriyle hammadde kaynağı olan bitkiler temin edilerek, üniversitemiz bünyesinde bulunan Yeni Nesil Gıda Kit ve Referans Madde Araştırma Geliştirme Merkezi (KİT-ARGEM) ve Konya Şeker Atıştırmalık Ar-Ge birimi alt yapısı kullanılarak, tamamen bizim tarafımızdan geliştirilen yöntem ve bileşimle “Viroout Herbal” markasıyla ürünümüz geliştirildi. Sonrasında da Tarım ve Orman Bakanlığı’ndan ruhsatlandırılarak üretim gerçekleştirildi” şeklinde konuştu.

Üniversite ve Konya Şeker personelini tebrik eden Rektör Çökmüş; “Bu çalışmamız ile orman yangın bitkisi, olarak tanımlanan ve yurtdışına sadece ham bitki materyali olarak satılan yerel gen kaynağımız olan laden (cistus) bitkimiz katma değerli ürünlere dönüştürüldü ve bu bitkiden yerli ve milli bir ürün elde edilmiş oldu. Bundan sonraki süreçte laden bitkisi ile ilgilii oluşacak ihtiyaçtan dolayı özellikle orman köylülerine istihdam yaratılarak kırsal kalkınmaya katkı sağlanmış olacak” ifadelerini kullandı.

“Doğal Olarak Bizden”

Pastilin üretim aşamasındaki akademik çalışmaların başkanlığını yürüten, KGTÜ Mühendislik ve Mimarlık Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Münevver Sökmen de konuya ilişkin değerlendirmesinde, çalışmalarına dair önemli paylaşımlarda bulundu. Sökmen’in açıklaması şöyle:

“Bizim buradaki hedefimiz, doğal ürünleri endüstriye kazandırmak. Bu anlamda birçok araştırmayı zaten uzun yıllar yapıyorduk ama karşımıza laden (cistus) ile ilgili bazı çalışmalar, bazı ürünler çıktı. Hali hazırda piyasada satılan bir ürünün etken maddelerinin yurt dışına ülkemizden gittiğini öğrendik. Doğrusu bunu görünce iş bize biraz daha cazip geldi. Biraz da milli duygularla kendi kaynaklarımızı ekonomiye aktarmak için cistus üzerinde çalışmaya başladık.

Nasıl bir bitki?

Cistus, Çanakkale’den başlayarak Adana’ya, hatta Hatay’a kadar, kıyı kesimlerde uzunca bir çizgide yetişen bir bitki ve bu bitki çalımsı bir yapıya sahip, kendiliğinden büyüyor. Hatta Tarım ve Orman Bakanlığının da yangınlara sebep olduğu gerekçesiyle mücadele ettiği bir bitki. Türkiye’de 5 türü var, bizim kullandığımız ise Cistus creticus olarak literatürde yer alan ve ülkemizde laden, kaya gülü gibi adlarla bilinen bir bitki.

Tek tek çalışıldı

Normalde ülkemizde hiçbir şekilde endüstriyel olarak kullanımı yok. Güvenli ve etkin olup olmadığı konusunda kapsamlı bir araştırma ile ülkemizde yetişen bütün cistus türlerini örnekleyerek tek tek ekstrasyonlarını yaptık, etken maddelerini ayırdık, her birinin bize göre önemli olan antioksidan özelliklerini, toplam fenolik madde içeriklerini belirledik. Burada bu aşamaların tamamında hiçbir toksik organik çözücü kullanmadığımızı da belirtmem gerekiyor. Gördük ki, özellikle Cistus creticus türünün çok önemli bir koruyucu özelliği var ve bilinen en yüksek fenolik madde içeriğine sahip. Çok yüksek antioksidan özelliği, antiviral, antitumoral, antidiyabetik gibi birçok özelliği zaten literatürde de biliniyordu, biz de bunları tespit ettik. Bütün bunları gördükten sonra çalışmalarımızı Cistus creticus üzerine yoğunlaştırdık.

Doğadan kendimiz topluyoruz

Biz materyalimizi doğadan kendimiz topluyoruz. Büyük miktarlarda kullanım için ise Tarım ve Orman Bakanlığının izni ile profesyonel ekiplere toplatıyoruz. Sonra bu toplanmış ürünler belli boyutta öğütüldükten sonra tamamen bizim geliştirdiğimiz, endüstriyel boyutlarda ekstrasyon sistemi kullanılarak bitkiden ayrılıyor. Bir seri işlem sonrası standardize edilmiş toz halinde etken maddeleri üretiyoruz.

Bütün bu süreçlerden sonra etkinlik analizleri yapılmış ekstraktı kullanılarak pastil formuna getirdik. Özellikle pastil formuna getirme işlemlerinde Konya Şeker’in Ar-Ge bölümündeki altyapı ve personelle çalıştığımızı belirtmek isterim. Dolayısıyla hem endüstriyel hem de akademik boyutunu birlikte yürütmüş olduk. Pastillerin bütün kalite parametreleri, etkinlik analizleri akredite laboratuvarlar tarafından test edilerek son ürün haline getirildi. Markamız “Viroout Herbal” olarak tanımlandı, tescillendi, Tarım ve Orman Bakanlığı tarafından ruhsatlandırıldı. Dolayısıyla doğadan tüm güvenceleri verilerek üretilmiş, tamamen kendi bilgi ve becerimizle doğal, kullanılabilir bir pastili üretmiş olduk.”