İmtihan insanı ciddiyete, başarıya, olgunlaşmaya götürür. Her imtihan insan için bir derstir. İmtihanda saniyeler bile önemlidir. İmtihan azim, sabır, sebat ve şükürle kazanılır.
Milyonlarca öğrenci kendini yetiştirmek, öğrendiklerini ölçmek, eksiklerini tamamlamak için imtihanlara girer. En iyisini yapmaya çalışır. Sonra daha iyi okul ve branşlar ve görev için başkaları ile yarışacağı imtihanlardan geçer. Gaye daha iyi hayata hazırlanmaktır.
İmtihan sadece okul imtihanı değildir. Hayatta kâmil, olgun, verimli, iş bilen, beceren, çalışkan bir insan olmak hayat imtihanını anlamaktan geçer. Fâtih yirmi bir yaşında İstanbul'u fethetmiş ise hayat imtihanına bilgi, cesaret sorumluluk, î'lâ-i kelimetullah aşkı ile hazırlanmış olmasındandır.
İmtihan bilinci insanı sorumsuzluklardan uzak tutar, dayanma gücü ve başarısını artırır.
Küçük yaştan adaletli, becerikli, vicdanlı, tutumlu, sorumluluk bilincinde hayata hazırlanmak okul kadar önemli değil midir? Kendine, aile ve insanlığa faydalı olmayı aşk edinmelidir.
Okul, iş, hayat imtihanlarından daha önemlisi âhiret imtihanıdır. Allah'ü teâlâda mutlaka imtihan edeceğini söylüyor. İnsanların gerçekten inanıp, inanmadıklarını, kimin daha güzel amel edeceğini, doğru ve samimiyetin ölçülmesi için biraz korku, biraz açlık, mallardan, canlardan, meyvelerden eksilterek imtihan edeceğini bildiriyor. Sabredenlere müjdeler vermektedir. (Bakara suresi 155) Açlık ve malını kaybetme korkusu insanı çalışmaya teşvik ediyor.
Allah'ın imtihanı kulunu îman, sâlih amel, ahlak, edeb, çalışma ile mükemmelleştirme, iyilikleri çoğaltma, kötülüklerden uzak kalma, Allah yolunda gayret etme gibi yüce gayeler taşımaktadır.
Her otoritenin bir nizamı, kanunu vardır. Nizamsız, sistemsiz bir otorite olamaz. Allah’ın da bir nizamı vardır. Allah nizamını adalet üzere tesis etmiştir. Allah adaleti ve iyiliği emrediyor. (Nahl 90)
Allah'ın adaletinde zerre kadar kimseye haksızlık yapılmayacağını da "Zerre miktar (en küçük) bir iyilik yapanın ücretini alacağını ve zerre miktar kötülük yapanın da cezasını çekeceğini" beyan ediyor ( Zilzal suresi 7-8). " Kıyamet günü herkes yaptığı iyilik ve kötülükleri yanında hazır bulacaktır... " (Âl-i Imrân 30) Bu imtihanda en ufak bir adaletsizliğe yer yoktur.
Ahiretin varlığı dünya imtihanını hatırlatır. İnsan, öldükten sonra hesap vereceğine inandığında davranışlarına dikkat eder. Ahiret bu nedenle dünyanın huzur ve selameti için yaptırım niteliğindedir. Aslında bu dünyayı da güzelleştirir.
İmtihanın olmadığı bir eğitimde öğrenci gereken dikkati göstermeyecek istenilen verim nasıl azalırsa âhiret imtihanı olmadan dünya hayatıda keyfileşecektir.
Hayat imtihanı şükür, sabırla kazanılır. Bir hadisi şerif bunu anlatır; "Mü’minin hali hayrete değer doğrusu, zira her bir iş onun için hayırlıdır. Bu mümine hastır, Nimete kavuşursa, şükreder bu onun için hayırlıdır. Sıkıntıya uğrarsa sabreder, bu da onun için hayırlıdır.( Müslim, zühd 64)
Dünya ve ahiret imtihanlarında herkese Allah'tan başarılar dilerim.