Pandemi sürecinde özellikle kafe, pastane, otel ve lokantaların hizmet sunamaması nedeniyle şekerin toplu tüketiminin etkilenmesi ve şeker ticaretinde vadelerin uzaması nedeniyle nakit akışını etkileyen olumsuz ekonomik koşullara rağmen, Konya Şeker’in pancar bedeli ödeme takvimi yıllardır olduğu gibi bu yıl de uygulandı. Konuyla ilgili olarak Konya Şeker’den yapılan açıklamada; sözleşmeli şeker pancarı ekimi yapan üreticiye 2020 yılının Şubat ayından bu yana ödenen avanslar düşüldükten sonra kalan 741 milyon 455 bin TL tutarındaki pancar bedeli ödemesine başlanacağı ve yapılacak ödemeyle birlikte pancar bedeli ödemesinin tamamlanacağı belirtildi.

Açıklamada yer alan bilgiye göre; bu kampanya döneminde üreticiden 3 milyon 760 bin 162 kg şeker pancarı alımı gerçekleştirildi. Ödemelere pancarı teslim almadan avans ödemeleri ile başlayan ve üreticisine 699 milyon 266 bin TL ayni ve nakdi avans ödemesi gerçekleştiren Konya Şeker; 8 bölge ve 222 köydeki 14 bin 886 sözleşmeli üreticiye 502 bin 614 dekarlık alanda şeker pancarı ürettirirken, 36 kantar ve 66 boşaltma makinası ile 7/24 pancar alımı gerçekleştirdi.    

Üretim alanlarına kurduğu kantarlardan pancarı teslim alarak üreticisinin işini kolaylaştıran, bununla da üreticinin zaman ve para tasarrufu yapmasını sağlayan Konya Şeker’in kantarlarda alımını gerçekleştirdiği pancarların fabrikalara nakli için kantarlardan her 2 fabrikaya 413 bin 835 kamyon seferi yapıldı.

Kampanya süresi 145 gün olurken, Konya Şeker’in ekim sahasında dekarda ortalama 7 bin 481 kg pancar hasat edildi. Konya Şeker Fabrikası günlük 10 bin ton, Çumra Şeker Fabrikası ise 18 bin ton pancarı işlediler. Pancarın yan ürünlerini de işleyen Çumra Şeker Entegre Tesislerinde; melas, küspe, yem, biyoetanol, kuru buz gibi yan ürünler ile sıvı şeker, arı yemi gibi ürünlerin üretimi de bu süreçte gerçekleştirildi.

Pandemi sürecinde salgının yayılmasının önlenmesi açısından stratejik bir ürün haline gelen dezenfektan ve kolonya üretiminde kullanılan etil alkolün de üretimini gerçekleştiren Konya Şeker, bu çerçevede ülkemizin etil alkol ithalatına ihtiyaç duymaması için yeter miktarda hammaddeyi de söz konusu üretim için ayırdı.

“Pancar emekle yetişir, o emeğin kıymetini Konya Şeker bilir”

Konuya ilişkin kısa bir değerlendirme yapan PANKOBİRLİK Genel Başkanı Recep Konuk; “Konya Şeker’in bir geleneği var. Pancar tohumu tarlaya düşmeden üreticiyi desteklemeye başlar, son pancar işlenip, onun şekeri de ambara girip fabrikadaki iş biter bitmez de pancar parası ödemesini tamamlar. Bu sene de bu gelenek değişmedi. Pancar emekle yetişir, o emeğin kıymetini üretici ile etle tırnak gibi olanlar bilir, Konya Şeker o gayretin hakkını günü gününe verir” dedi.

Konya Şeker’in tarımsal ürün ile ilgili verilerinin hem Kooperatifi hem de pancar üreticisini yakından ilgilendirdiğini ve o verilerdeki artış ve azalışların gelecek yılın ürün kalitesi için her yıl istisnasız Konya Şeker Ziraat Birimi ve Kooperatif yönetimiyle masaya yatırılıp değerlendirildiğini söyleyen Başkan Konuk, değerlendirmesinde şu ifadelere yer verdi:

“Her kampanya döneminin sonunda dekara alınan ortalama tonajından ortalama polar oranına, iklim etkisinden tohum seçimine, tohumun ekim zamanından sulama ve gübredeki zamanlamaya kadar her detay fabrikaların üretim verileri ve kantarlardan alınan analiz sonuçlarını Kooperatifimiz ve Konya Şeker’in ilgili birimleri ile tüm teferruatlarına kadar inceliyoruz. Artışları, azalışları bölge ve üretici bazlı değerlendirip sebeplerini tespit ediyor, doğruları yaygınlaştırıyor, geliştiriyor, görülen aksaklıkları temizliyoruz. Bu gayretin sebebi; her sene bir önceki seneye göre üreticimizin dekardan daha çok pancar tonajı alabilmesi, ürettiği pancarın da polar oranının daha yüksek olması ve polar pirimi ile üreticimizin pancarını daha kıymetli hale getirmek içindir.

Nitekim bu gayretin sonucunu üretim rakamları net şekilde ortaya koyuyor. Mesela 2020-21 Kampanya Döneminde Türkiye genelinde dekara alınan şeker pancarı miktarı 6 bin 850 kg olurken, Konya Şeker hinterlandında bu rakam 7 bin 481 kg olarak gerçekleşti. Keza Türkiye genelinde polar ortalaması 16,40-16,52 olurken, yine Konya Şeker hinterlandında 17,31 olarak kaydedildi.

Yıllardır sürdürülen ve tarımsal üretimi şekillendiren, yönlendiren bu titiz çalışma Konya Şeker çiftçisini sadece Türkiye’de değil dünyada da birkaç adım öne çıkardı. Bunu ben söylemiyorum, Tarım Bakanlığı’nın Şeker Pancarı Ürün Raporu söylüyor. Şeker pancarında dekara alınan tonajda dünya ortalaması 5 bin 715 kg, Almanya’da 6 bin 328 kg, ABD’de 6 bin 783 kg, Rusya’da 3 bin 805 kg. Konyalı üretici tüm dünyadaki pancar üreticilerine göre dekarda yaklaşık yüzde 31, Alman çiftçisine göre yüzde 18, Amerikalı bir çiftlik sahibine göre yüzde 10,3 ve bir Rus çiftçisine göre yüzde 96,6 daha fazla ürün almayı başardı. Sadece Fransa dekara 8 bin 156 kg ürün ile Konya ortalamasının bir tık üstünde.

Benzer durum polar için de geçerli. Biz bu rakamları niçin önemsiyor ve her sene bunu bir tık daha yukarı çekmeye çalışıyoruz? Üreticimizin daha az araziden daha çok verim almasını, verim sayesinde kazandığı arazi miktarını da değerlendirmesini sağlayıp gelirini arttırmak, motorin, sulama, çapa vb. masraflarını azaltmak için. Biz üreticimizin daha az arazide daha nitelikli ürün üreterek daha çok para kazanmasını, en az ürün fiyatı kadar önemli görüyor ve önemsiyoruz. Her ne kadar bu tür çalışmalar alt yapı yatırımları gibi görünmeyen hizmetler ise de uzun vadeli sürdürülen bu ve bunun gibi verime yönelik çalışmaları kimse doğrudan fark etmese de hem çiftçinin doğrudan gelirine hem de ülke ekonomisine katkısı doğrudan desteklerden daha yüksektir ve daha kalıcıdır.

“Şeker Fabrikaları okul, üretici de usta öğreticidir”

Entansif yani teknik tarımın kuvveden fiile geçmiş halidir şeker pancarı üretimi. Fabrikaların ziraat birimleriyle iç içe üretilen bölgesel istisnalar hariç ülkemiz genelinde üretilen tek ürün şeker pancarıdır. Birçok üründe üretici tek başınadır ve verim arttıracak tedbirleri kendisi almak durumundadır. Bu açıdan bakıldığında sözleşmeli, planlı ve entansif tarım için Şeker Fabrikaları okul, şeker pancarı üreticisi usta öğreticidir.

Şeker pancarı gıda sanayimizin de hayvancılığın da taşıyıcı kolonudur. Konya için şeker pancarının bir önemi daha vardır; Konya Şeker’in uyguladığı avans sistemiyle Konya çiftçisi için diğer ürünlerin üretimi açısından da hayati önemdedir. Konya’da bir söz vardır; guru guru kurbanın olayım. Yani lafla önemsemek yetmez. Önemliyse dille söylediğini elinle de eyleminle de yapacaksın. Konya Şeker’in farkı da zaten buradadır. Hatta söylemez yapar. Mesela kredi faizlerinin yüzde 26’ları gördüğü, ticarette vadelerin uzadığı, yeme içme sektöründe işletmelerin pandemi nedeniyle kesintili ve ağır aksak çalıştığı yani şeker satışının yavaşladığı, satılanın da tahsilatının geciktiği bir dönemde parayı erken ödeme maliyetinin hesaplarını yapmadan, üreticimizin finansman yükünü hafifletmek için avanstan hiç kısmadık. Yani başkaları gibi hesabi davranmadık, hasbi davrandık.

Avanstan kısıp paradan para kazanıp ürün fiyatına 3-5 ilave yapalım demedik. Konya Şeker ve Çumra Şeker Fabrikalarındaki kampanya döneminin biter bitmez avanslar düşüldükten sonra kalan ürün bedelini hemen ödemek için harekete geçtik. Hangi koşullarda ödüyoruz bunu? Pandeminin yavaşlattığı, ekonomik koşulların iyice ağırlaştığı bir dönemde ödüyoruz. Hem üreticimize her yıl yaptığımız dönemde pancar bedeli ödemesini yapıyor, hem de Konya Şeker’e özel ödemeler ilave edildiğinde ortalamada en iyi pancar parasını ödüyoruz.

“Bu toprakların çocukları bu zengin toprakların fukara bekçileri olmayacaklar”

Konya Şeker bu parayı üreticimize ödüyor ama üreticimizin aldığı bu para sadece üretimin sürekliliğini sağlamıyor, aynı zamanda çarşımıza, pazarımıza da can suyu oluyor. Konya Şeker aslında sadece üretimin üreticinin değil, bölge ekonomisinin de bel kemiğini oluşturuyor. Üretimin, üreticinin güvencesi olmuş. Peki, bunu niye yapmış, bunu niye yapıyor? Konya’da bir çiftçi kooperatifi nam olsun diye mi bu kadar parayı üreticiye aktarıyor? Elbette değil. Bizim ilkemiz şudur; bu toprakların çocukları bu zengin toprakların fukara bekçileri olmayacaklar, üretecekler, ürettikleri değerli olacak, bütün dünyaya satılacak, dünyanın zenginliğinden hak ettikleri payı alacaklar. Bakış açımız budur.”