Konya Teknik Üniversitesi öğretim üyelerinden Prof. Dr. Yaşar Eren ve Prof. Dr. M. Tahir Nalbantçılar tarafından hazırlanan raporun sunumunu da içeren toplantıya; Akşehir, Sultandağı, Dereçine, Yeşilçiftlik ve Bolvadin Belediye Başkanları ile Tuzlukçu ve Çay Belediye Başkan Vekilleri, Akşehir Belediye Başkan yardımcısı Yahya Yıldız ve Meclis üyesi Zekeriya Kanat katıldı.
Konya ve birliğe üye ilçelerin basınının da yoğun ilgi gösterdiği toplantı gündemi çerçevesinde, Çay Belediyesi’nin Birliğe üye olması prosedürü de tamamlandı. Akşehir Eber Gölleri Çevre Koruma Birliği Başkanı ve Akşehir Belediye Başkanı Salih Akkaya, seminer öncesinde yaptığı konuşmada; Konya Teknik Üniversitesi ile yapılan protokol kapsamındaki çalışmaları, şu ifadelerle aktardı:
“Protokol çerçevesinde, kirlilik ve su rezervlerine ilişkin çalışmalar yapıldı. Kirlilik konusunda Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı’nın desteğiyle yapılan arıtma tesisleri çözüm olmuştu. Ancak su rezervlerimizde, kuraklık nedeniyle yaşadığımız sorun devam ediyor. Göllerimizde su seviyesinin azalmasında, son zamanlarda yaşanan depremlerin etkisi olup olmadığı yönünde yaz ayları boyunca yapılan çalışmanın sonuç raporunun bugün bu toplantıda sunumu yapılacak.”
Konuşmanın ardından sunumun ilk bölümünü üstlenen Prof. Dr. M. Tahir Nalbantçılar; raporun, sular iklim durumu ve yarıklar, gölün jeolojik durumu, depremle ilişkisi, meydana gelmiş yarık ve çatlaklar şeklinde 2 bölümde hazırlandığını aktardı.
Yüzey kırıklarının belirlenmesi projesi ile su seviyesi düşümü ve su kaybının faylarla ilişkisi olup olmadığı ve değilse de nedenlerinin belirlenmesini amaçladığını belirten Nalbantçılar; çalışmalarının belediyelerden alınan bilgiler, yöre halkının aktardıkları ve sahada yaptıkları gözlemlere dayandığını vurguladı.
Drone çekimlerinden de yararlanılan çalışma sonucunda; Eber Gölü’nde bir miktar su bulunduğunu ancak Akşehir Gölü’nün tamamen kuruyarak çorak araziye dönüştüğünü tespit ettiklerini belirten Prof. Dr. Nalbantçılar; nedenleri azalan yağış, kuraklık, sıcaklık ve geniş yüzey alanında fazlasıyla etkili olan buharlaşma şeklinde sıraladı.
İki ayrı bölgede DSİ tarafından takip edilen bin 288 ve 123 olmak üzere toplam bin 411 kuyunun yanı sıra belgeli olarak açılmış 2 bin 774 kuyudan alınan suyun tarımda kullanılmasının sonuçlarına da değinen Prof. Dr. M. Tahir Nalbantçılar, rasat kuyularındaki ölçümlere göre yer altı sularında 10-15 metreye varan düşüşler yaşandığını aktardı.
Göller çevresinin jeolojisi üzerine sunum yapan Prof. Dr. Yaşar Eren de günümüze kadar yaşanan 4 ve üzeri büyüklükteki depremlerin, Akşehir ve Eber arasındaki bölgede yoğunlaştığına dikkat çekti. Akşehir Gölü tabanında, su seviyesinin düşmesine neden olacak yarık, kırık ve boşluk olmadığını söyleyen Eren; Eber Gölü’nde ise yüzey faylanmaları, kırıklar ve küçük ölçekli obruklar tespit edildiğini belirtti.
Dikkat çeken sonuç ve uyarı
Raporun en fazla dikkat çeken sonuç bölümünde yer verilen bilgiler ve akademisyenler tarafından yapılan uyarılara göre; yeraltı sularının azalmaya devam etmesi, sorunun temel nedenini oluşturuyor. Göl tabanındaki geçirimsiz tabaka sayesinde, sondajla çıkarılamayacak ancak kuyularda biriktirilebilecek bir miktar su olmasına rağmen, yeraltı sularının azalmasıyla oluşacak sıkışmalar nedeniyle, geçirimsiz tabakada meydana gelecek çatlaklar bu suların birikmesine engel olacağı gibi daha derin katmanlara akmasına yol açacak.
Sunumu yapan öğretim üyeleri, toplantıya katılan yerel yöneticileri; bölgenin depremselliği ile göller ve yeraltı su kaynaklarında adeta yok olmaya yüz tutmuş su miktarının mümkün olan her yöntem denenerek ikame edilmesi gerektiği yönünde uyardılar.
Dereçine Belediye Başkanı Ömer Yıldız ve Yeşilçiftlik Belediye Başkanı Mehmet Ali Sakal tarafından gündeme getirilen küresel ısınmanın etkileri ve göl tabanlarındaki topraktan torf elde edilmesi konularının yanı sıra, sulu tarımın etkilerine dikkat çektiğimiz hususta da fikir alış verişinde bulunuldu.
Ülkemizin su kaynaklarının yaklaşık yüzde 4’üne sahip olan Konya’da sulu tarımın yüzde 14’ü gibi yüksek bir oranda ekim dikim yapılmasının olumsuz etkileri tartışıldı. Başkan Akkaya, damlama sulama sistemiyle konuya çözüm getirilmek istendiğini belirtirken, Başkan Yıldız da susuz tarım ürünleri ile yapılacak çeşitlendirme için tarımsal desteklerin hayata geçirilmesi gerektiğinin altını çizdi.
Sunum sonrasında yapılan istişarenin ardından katılımcılara verilen yemekle devam eden program, Akşehir Eber Gölleri Çevre Koruma Birliği’ne üye belediyelerin Başkan ve Başkan vekillerinin toplantısıyla devam etti. Akşehir dışından gelerek programı izleyen basın mensupları için ise Akşehir’in tarihi değerlerini içeren bir şehir turu gerçekleştirildi.
