1466’DA REİS KASABASININ AİLE REİSLERİ

1466 Tarihli Akşehir Mufassal Defteri kayıtlarına göre; Reis Kasabası sakinleri,  Kayseri’den gelen Yörüklerdi.  Bu Yörükler,  Kösterelü Cemaati’nden idiler. Günümüzde Ilgın’a bağlı Köstere(Göstere) köyü hala varlığını sürdürmektedir. İlk olarak dışarıdan gelip burayı ekip biçiyorlardı. 

Karye-i Reis olarak bilinen bu kasabanın vergilerini Gedik Mahmud’un oğlu Yunus toplayarak devlete ödüyordu. 1466 yılı kayıtlarına göre Reis Kasabası’nda yaşayan ailelerin reisleri şunlardı:

1-İmam Davut Fakih: Fıkıh yani İslam hukuku alanında kendini yetiştirmiş bir İslam alimi idi.  Bu kişi en az bir çiftlik genişliğindeki toprağı ekip biçerek yılda bir kez toprak vergisi vermekte idi.

2-İlyas Kedhüda: Gedik Mahmud’un oğlu Yunus köydeki kahyası idi. Onun köydeki her türlü işlerini yapmakla görevli idi. Reisi olduğu aile en az bir çiftlik genişliğindeki toprağı ekip biçerek yılda bir kez toprak vergisi vermekte idi.

3-Yahşi oğlu Güvendik:  Köyün güvenliğini sağlayan kişi idi. Reisi olduğu aile en az bir çiftlik genişliğindeki toprağı ekip biçerek yılda bir kez toprak vergisi vermekte idi.

4-Yahşi’nin Oğlu Hamza: Toprak sahibi olan babasının yanında yaşarken evlenmişti ve Bennak denilen vergiyi ödemekte idi.

5-Hacı oğlu Sülmen: Tarımda koşum gücü için tek bir öküze sahip olunan toprakları vardı ve yarı çiftçi vergisi veriyordu. Yani yaklaşık 18 akçe vergi ödüyordu.

6-Hoşi oğlu İsa:  Ailesinin tarımda koşum gücü için tek bir öküze sahip olunan toprakları vardı ve yarı çiftçi vergisi veriyordu. Yani yaklaşık 18 akçe vergi ödüyordu.

7-Durak oğlu Yusuf: Reisi olduğu aile en az bir çiftlik genişliğindeki toprağı ekip biçerek yılda bir kez toprak vergisi vermekte idi.

8-Davut oğlu Halil: Toprak sahibi olan babasının yanında yaşarken evlenmişti ve Bennak denilen vergiyi ödemekte idi.

9-Durak oğlu Durasan: Tarımda koşum gücü için tek bir öküze sahip olunan toprakları vardı ve yarı çiftçi vergisi veriyordu. Yani yaklaşık 18 akçe vergi ödüyordu.

10-Nebi Hacı: Ailesinin tarımda koşum gücü için tek bir öküze sahip olunan toprakları vardı ve yarı çiftçi vergisi veriyordu. Yani yaklaşık 18 akçe vergi ödüyordu.

11-Güvendik oğlu Ahmet: Köyün güvenliğini sağlayan kişinin oğlu idi. Reisi olduğu aile en az bir çiftlik genişliğindeki toprağı ekip biçerek yılda bir kez toprak vergisi vermekte idi.

12-Süleyman oğlu Hoşi: Reisi olduğu aile en az bir çiftlik genişliğindeki toprağı ekip biçerek yılda bir kez toprak vergisi vermekte idi.

13-Şahin Hatun:  Ziraat yapmaya ve vergi vermeye muktedir dul kadın idi.

14-Gül Paşa Hatun: Ziraat yapmaya ve vergi vermeye muktedir dul kadın idi.

15- Süleyman oğlu Davut: Toprak sahibi olan babasının yanında yaşarken evlenmişti ve Bennak denilen vergiyi ödemekte idi.

Toplam 8 haneden yekun olarak 288 Akçe alınmaktaydı. Toprak sahibi olan babasının yanında yaşarken evlenen ve bennek vergisi veren üç kişiden 24 akçe alınmaktaydı.  1466 yılında önceden düşünülmeyen masrafları karşılık olmak üzere tevzi defterleri ile 13 kişiden 130 akçe tahsil edildi.

Buğday vergisi olarak 14 müdd ( bir müdd, iki avuç dolusuna eşit idi) alınan vergi 560 akçe idi. Reis Köyünün zirai mahsullerinden 10 müdd’den alınan vergi 250 akçe kadardı. Kasabada var olan koyunlardan 100 akçe vergi alınıyordu.

             Yönetici olan Gedik Mahmut oğlu Yunus elde ettiği toprak ürünlerinden ek vergi olarak 3,5 müdd karşılığında 140 akçe vermekteydi. Yine onun kahyası İlyas Kedhüda elde ettiği toprak ürünlerinden 2.5 müdd karşılığında 62,5 akçe vergi ödüyordu.

Bütün bunlar toplandığında yekun olarak 1439 akçe tutmaktaydı.  Yapılan hesap sonucu kalan 115 akçe idi.  Karye-i Reis’in bütün hasılatı 4510 akçe idi.

Fatih Kanunnamesine göre 4000’den yukarı geliri olan kişi kendisi ile birlikte tam teçhizatlı bir tımarlı askeri (Cebelü), genç bir uşağı (gulam) ve tam donanımlı bir çadırı sefer sırasında getirmesi mecburi idi.

Kaynaklar: 1-Osmanlıca- Türkçe sözlük,

2- Erdoğru, Mehmet Akif (2015) 1466 tarihli Akşehir Mufassal Defteri (Metin ve İnceleme)  Ankara: Türk Tarih Kurumu.

{ "vars": { "account": "G-5Z2CE4T8R8" }, "triggers": { "trackPageview": { "on": "visible", "request": "pageview" } } }